Ważyk Adam
 
Encyklopedia PWN
Ważyk Adam, pierwotne nazwisko Wagman, ur. 17 XI 1905, Warszawa, zm. 13 VIII 1982, tamże,
poeta, prozaik, eseista, tłumacz.
związany z ruchem awangardy poet., 1924–25 czł. redakcji „Almanachu Nowej Sztuki”, współpracownik „Zwrotnicy”; po wybuchu II wojny światowej we Lwowie, 1942–44 w pol. siłach zbrojnych w ZSRR, wrócił do kraju z 1. armią WP; 1946–50 współredaktor „Kuźnicy”, 1950–54 redaktor „Twórczości”. Wyróżnikiem wczesnej poezji Ważyka, inspirowanej gł. osiągnięciami fr. awangardy poet. o orientacji kubistycznej, jest luźny, skojarzeniowy sposób obrazowania i dominacja konkretu zmysłowego; w prozie przeszedł od eksperymentów formalnych (zbiór opowiadań Człowiek w burym ubraniu 1930) do realizmu (powieść psychol.-obyczajowa Mity rodzinne 1938, obrazująca kryzys tradycyjnego, mieszczańskiego wzorca egzystencji); podczas wojny uprawiał lirykę patriotyczną i polit. (zbiór Serce granatu 1943); w latach powojennych propagował realizm socjalist. (szkice W stronę humanizmu 1949, klasycyzująca liryka społ.-polit.), następnie w głośnym Poemacie dla dorosłych (druk 1955 w  „Nowej Kulturze”) podjął próbę rozrachunku z epoką stalinizmu w Polsce; w poemacie Labirynt (1961) oraz w zbiorach wierszy Wagon (1963) i Zdarzenia (1977) kontynuował linię swej wczesnej liryki, wzbogacając ją o refleksję filoz.-egzystencjalną; do artyst. i intelektualnych doświadczeń młodości nawiązywał w autobiografii lit. Kwestia gustu (1966) oraz eseju Dziwna historia awangardy (1976); ponadto szkice lit. Gra i doświadczenie (1974); przekłady i opracowania, gł. poezji fr. (antologia Od Rimbauda do Eluarda 1965, wyd. 2 rozszerzone 1973, zbiór manifestów lit.-artyst. Surrealizm 1973), także przekłady powieści A. Malraux, Eugeniusza Oniegina A. Puszkina, ód Horacego (Do Leukonoe 1973); Poezje wybrane (1973), Szkice literackie (1982).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia