Warta
 
Encyklopedia PWN
Warta,
rzeka, prawy, największy dopływ Odry; płynie z Wyż. Krakowsko-Częstochowskiej przez wyżyny Woźnicko-Wieluńską i Przedborską, Niz. Południowowielkopolską (kotliny: Szczercowska, Sieradzka, Kolska oraz Dolina Konińska), Pradolinę Warciańsko-Odrzańską (Kotlina Śremska), Pojezierze Wielkopolskie (Poznański Przełom Warty między Pojezierzem Poznańskim a Pojezierzem Gnieźnieńskim) do Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej;
Położenie w państwie: Polska
Dopływ rzeki: prawy dopływ (najdłuższy) rzeki: Odra
Długość: 808 km
Powierzchnia dorzecza: 54,5 tys. km2
Przepływ średni: 11,6 m3/s (1951-90 w górnym biegu (Bobry); 25,4 (Działoszyn); 102 w środk. biegu (Poznań); 216 w dolnym biegu (Gorzów Wlkp.))
Główne rzeki zasilające: Kamieniczka (Zimna Woda), Stradomka, Liswarta, Oleśnica, Żeglina, Kiełbaska, Czarna Struga, Prosna, Lutynia, Mosiński, Kanał, Wirynka, Samica Obornicka, Sama, Obra, Postomia, Wiercica, Pisia, Widawka, Ner, Rgilówka, Warcica, Meszna, Wrześnica, Maskawa, Kopel, Cybina, Wełna, Noteć, Kłodawka, Witna
Główne miejscowości: Zawiercie, Myszków, Częstochowa, Działoszyn, Sieradz, Warta, Uniejów, Koło, Konin, Pyzdry, Śrem, Puszczykowo, Luboń, Poznań, Oborniki, Obrzycko, Wronki, Sieraków, Międzychód, Skwierzyna, Gorzów Wielkopolski, Kostrzyn nad Odrą
źródła w Kromołowie (dzielnica Zawiercia) na Wyż. Krak.-Częstoch.; kierunek biegu zmienny, uwarunkowany przebiegiem pradolin (Warciańsko-Odrzańska, Toruńsko-Eberswaldzka) i odcinków przełomowych doliny (np. pod Poznaniem); W. uchodzi pod Kostrzynem n. Odrą; przy ujściu Park Nar. Ujście Warty; średni przepływ przy ujściu 211 m3/s; maks. rozpiętość wahań stanów wody w dolnym biegu 5,2 m; katastrofalne powodzie (m.in. 1979); w pobliżu Sieradza, we wsi Jeziorsko, wybudowano (1986) zaporę i zbiornik retencyjny na potrzeby rolnictwa, przemysłu i regulacji stanu wód; gł. dopływy: Widawka, Ner, Wełna, Noteć (pr.), Liswarta, Prosna, Obra (l.); żegl. 407 km; powyżej Konina odchodzi od W. Kanał Ślesiński (łączący W. z jez. Gopło); W. przez skanalizowaną Noteć i Kanał Bydgoski łączy się z Wisłą; gł. m. nad W.: Zawiercie, Częstochowa, Sieradz, Koło, Konin, Poznań, Gorzów Wielkopolski.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Warta, rezerwat ptaków w Słońsku (Park Narodowy „Ujście Warty”)fot. M. Czasnojć/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia