Uttarańćal
 
Encyklopedia PWN
Uttarańćal, hindi Uttarâñcal, ang. Uttaranchal,
stan w północnych Indiach, w Himalajach, przy granicy z Nepalem i Chinami, 2000 wydzielony z północno-zachodniej części stanu Uttar Pradeś;
pow. 53,5 tys. km2, 9,6 mln mieszk. (2009), stolica Dehradun. Większość powierzchni zajmują Wysokie Himalaje, z 7 siedmiotysięcznikami (Nanda Dewi — 7816 m, Kamet — 7756, Badrinath, Trisul i in.), przechodzące ku południowi w pasmo Śiwalik i dalej w pas przedgórza; na krańcach południowych fragmenty Niz. Gangesu. W Himalajach źródła świętych rzek hinduizmu Gangesu i Jamuny, płynących ku Niz. Gangesu w głębokich dolinach; na granicy z Nepalem Kali (dopływ Ghaghary); w najwyższym piętrze gór liczne lodowce (Pindari, Gangotri, Khatling). Postępujące wylesienie, zwłaszcza od 2. poł. XX w., nasiliło erozję gleb. Znane parki nar.: Jima Corbetta (lasy damarzykowe, stanowisko tygrysa) i Valley of Flowers (na wys. 3500 m) oraz rezerwaty Nanda Dewi i Kedarnath. Ponad 95% ludności posługuje się językiem hindi i wyznaje hinduizm; w górach izolowane grupy pochodzenia tybetańskiego (m.in. Bhutia), wyznające buddyzm, na wschodzie muzułmanie. Zasiedlone są gł. przedgórza i rozległe doliny himalajskie; w miastach mieszka 26% ludności (2001), największe z nich to: Dehradun (465 tys. mieszk., 2003), Hardwar (182 tys.), Haldwani i Rurki. Podstawą gospodarki są rolnictwo i rzemiosło, w niektórych regionach turystyka. Uprawa ryżu, warzyw, owoców, herbaty, ziół i kwiatów; ponad granicą lasów (powyżej 3500 m) hodowla jaków i owiec. Rozwinął się drobny przemysł spoż. (mleczarski, cukrowniczy) i włókienniczy; w Riśikeś zakłady farmaceutyczne. Wiele ośrodków kultu rel. (hinduistyczne centra pielgrzymkowe w Hardwar, Gangotri, Yamnotri, Riśikeś, sikhijski — w Hemkund) i turyst.-wypoczynkowych (Mussuri, Uttarkaśi, Ranikhet, Pithoragarh). Transport, gł. drogowy, lepiej rozwinięty tylko na przedgórzu, linia kol. z Uttar Pradeś do Dehradun; w wysokich górach szlaki karawanowe (m.in. do Tybetu przez przełęcze Mana i Lipulekh); lotniska w Dehradun i Pithoragarh.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia