Uri

Uri, Kanton Uri,

kanton w środkowej Szwajcarii;

pow. 1,1 tys. km², 35 tys. mieszk. (2009); stol. Altdorf; język urzędowy niem.; powierzchnia górzysta (wschodnia część Alp Berneńskich i Alpy Glarneńskie); uprawa zbóż, drzew owocowych; hodowla bydła; eksploatacja lasów; przemysł elektrotechniczny, gumowy, maszyn.; elektrownie wodne; przez U. przebiegają gł. szlaki komunik. (przez Przełęcz Św. Gotharda) łączące Niemcy z Włochami; turystyka.

Historia.

Wymienione po raz pierwszy 732; nabrało znaczenia dzięki funkcjonującej od XIII w. drodze tranzytowej przez Przełęcz Św. Gotharda; od 1231 wolna gmina cesarska, 1291 wraz ze Schwyz i Unterwalden utworzyło Związek Wieczysty — zalążek Konfederacji Szwajcarskiej; 1798 wcielone do Rep. Helweckiej, 1803 odzyskało niezależność; 1845 przystąpiło do Sonderbundu, 1848 przyjęło (pod przymusem) konstytucję szwajcarską.