Unamuno y Jugo 
, ur. 29 IX 1864, Bilbao, zm. 31 XII 1936, Salamanka,
hiszp. pisarz i filozof, pochodzenia baskijskiego.
[u. i hụgo]
Miguel de , ur. 29 IX 1864, Bilbao, zm. 31 XII 1936, Salamanka,
Unamuno y Jugo Miguel
Encyklopedia PWN
Jeden z prekursorów chrześc. egzystencjalizmu i personalizmu; profesor uniwersytetu w Salamance (od 1900 rektor); za wystąpienia przeciwko dyktaturze M. Primo de Rivery przebywał 1924–30 na wygnaniu (m.in. w Paryżu); przywódca pokolenia 1898, początkowo wrogi przestarzałym instytucjom i tradycjom Hiszpanii, następnie obrońca i propagator „czystej hiszpańskości” — tzw. kastycyzmu (zbiór esejów En torno al casticismo 1902); w filozofii był komentatorem i kontynuatorem dzieła S.A. Kierkegaarda; głosił pogląd, że filozofia powinna wyrażać niepokój i tragizm życia człowieka (O poczuciu tragiczności życia wśród ludzi i wśród narodów 1913, wyd. pol. 1984), skazanego na wybór między intelektem i wiarą, odrzucał też możliwość racjonalnej interpretacji wiary (La agonía del cristianismo 1931); Unamuno był prekursorem współcz. powieści, twórcą gatunku nivola (neologizm od novela ‘powieść’), mającego służyć przekazywaniu „rzeczywistości wewnętrznej”, m.in.: Pokój wśród wojny (1897), Miłość i pedagogika (1902, obie wyd. pol. 1975), Mgła (1914, wyd. pol. 1928), Abel Sánchez. Opowieść o namiętności (1917, wyd. pol. 1983), Trzy nowele przykładowe... (1921, wyd. pol. 1959); ponadto autor surowej, pozbawionej ornamentów liryki (m.in. Poesías 1907) oraz dramatów (m.in. Fedra 1910); wywarł głęboki wpływ na życie umysłowe Hiszpanii.
