Tunis, Tūnis,
stolica Tunezji, ok. 10 km od wybrzeża M. Śródziemnego, na zachodnim brzegu jez. Tunis (laguna Al-Buhajra).
Tunis
Encyklopedia PWN
Ośrodek adm. wilai Tunis. — 739 tys. mieszk., zespół miejski 4 mln (2009); gł. ośr. gosp. i kult. kraju; międzynar. targi; przemysł spoż. (olejarski, rybny), metal., włók., chem., cementowy, elektrotechniczny; rzemiosło (tkactwo, wyroby jubilerskie); duży port mor. połączony torem wodnym z awanportem Halk al-Wadi; wywóz fosforytów, rud żelaza, wina, owoców; węzeł drogowy i kol.; międzynar. port lotn.; uniw. (otwarty 1959/60) i inne szkoły wyższe; biblioteka nar.; ośr. turystyczny. W pobliżu ruiny Kartaginy. Tunis jest położony amfiteatralnie nad brzegiem jeziora, należy do najpiękniejszych miast północnej Afryki.
Historia. Starożytna osada fenicka Tunes; ok. VII w. p.n.e. podporządkowana Kartaginie; po arabskim podboju Afryki Północnej Arabowie założyli nowe miasto Tunis na ruinach staroż. osady; rozwijało się ono pod rządami kolejnych dynastii (m.in. Aghlabidów, Zirydów, Almorawidów, Almohadów); rozkwit za dyn. Hafsydów w XIII–XVI w., stol. ich państwa, ośr. rel. i kult. islamu; 1534 opanowany przez tur. korsarza Hayreddina (Barbarossę) stał się bazą piratów oraz centrum handl. i takim pozostał pod panowaniem tur. bejów Tunis z dyn. Husajnidów, którzy właśc. rządzili samodzielnie; po 1881 część fr. protektoratu, od 1956 stol. niepodległej Tunezji. W czasie II wojny światowej V 1943 kapitulacja armii wł.-niem. (tunezyjska kampania).
Zabytki. Kasba (IX, XIII–XVI w.) z meczetem (XIII w.); medyna ze starą zabudową mieszkalną i handl. oraz z licznymi meczetami (najważniejsze: Az-Zajtuna, VIII–IX w.; Al-Kasr, XII w.; Sidi Ben Arus, XV w.; Sidi Jusuf, XVII w.), madrasami (XVII–XVIII w.) i pałacami (Dar al-Bej, XVIII–XIX w.; Dar Husajn, XIX w.; Dar al-Monastiri, XVIII w.; Dar Usman, XVII w.; Dar Ibn Abd Allah, XIX w.); zespół pałacowy Bardo (XVIII–XIX w., mieszczący muzea); medyna znajduje się na Liście Świat. Dziedzictwa Kult. i Przyr. UNESCO.
