Tivoli,
m. w środkowych Włoszech, w regionie Lacjum, nad rz. Aniene (dopływ Tybru), na wschód od Rzymu.
Tivoli
Encyklopedia PWN
W starożytności Tibur; miasto starsze od Rzymu, zał. przez Sykulów, potem zasiedlone przez Ekwów; czł. Związku Latyńskiego; w IV w. p.n.e. w przymierzu z Galami walczyło przeciw Rzymowi; po wojnie sprzymierzeńczej (90–88 r. p.n.e.) otrzymało prawa municypium rzymskiego; znane z kamienia budulcowego — trawertynu; jedna z najbardziej uczęszczanych miejscowości letniskowych kult. świata Rzymu. Przemysł papierniczy, chem. (wyroby gumowe); ośr. turyst. znany z malowniczych wodospadów na rz. Aniene; elektrownia wodna; ruiny budowli rzymskich: willa Hadriana (wpisana na Listę Świat. Dziedzictwa Kult. i Przyr. UNESCO), świątynia Westy (I w. p.n.e.); kościół rom. S. Silvestro z freskami z XII–XIII w.; rom. katedra (przebudowa XVII w.); kościół S. Maria Maggiore (XIV w.); twierdza (XV w.); Villa d’Este (1550) — jedna z najsłynniejszych willi renes. ze wspaniałym ogrodem tarasowym, w którym znajdują się liczne fontanny i urządzenia wodne (wpisana na Listę Świat. Dziedzictwa Kult. i Przyr. UNESCO); zamek Rocca Pia (1459). W pobliżu Tivoli kąpielisko z wodami siarczanowymi — Bagni di Tivoli
