Thasos, staroż. Tazos,
wyspa grecka w północnej części M. Egejskiego, ok. 25 km na południowy wschód od m. Kawala (ośrodek adm. nomosu);
Thasos
Encyklopedia PWN
pow. 384 km2, ok. 15 tys. mieszk.; górzysta (szczyt Ipsarion, 1227 m); w dużym stopniu zalesiona; uprawa oliwek, tytoniu, winorośli, warzyw; hodowla bydła, owiec, jedwabników; rybołówstwo; eksploatacja lasów; niewielkie wydobycie rud: cynku, miedzi, antymonu i żelaza; kamieniołomy marmurów; turystyka; gł. m. Thasos.
Historia. W I tysiącl. p.n.e. wyspa zamieszkana przez Traków, w VII w. p.n.e. skolonizowana przez Greków; wykopaliska (gł. fr. od 1910) odsłoniły znaczną część staroż. m. Tazos, zał. ok. 680 p.n.e. przez Jonów z Paros; na szczycie ufortyfikowanego akropolu (o 3 wierzchołkach) — relikty sanktuariów, na zboczu — teatru; poniżej ruiny miasta otoczonego murami obronnymi (ok. 510–490 p.n.e.) z kilkoma bramami: agora ze świątynią Zeusa Agorajosa Tasjosa (koniec V w. p.n.e.) i doryckimi stoa (IV–II w. p.n.e.); w jej sąsiedztwie m.in. okręg kultowy Artemidy Polo (koniec VII–VI w. p.n.e.), prytanejon (pocz. V w. p.n.e.) i odeon (II w. p.n.e.); na północy — sanktuarium Dionizosa; na południu — joński Heraklejon, łuk Karakalli (213–217) i bazylika wczesnochrześc. (V–VI w.); część zabytków z wykopalisk w miejscowym muzeum (m.in. unikatowy kuros z barankiem, wys. 3,5 m, ok. 600 p.n.e. — wydobyty ze średniow. muru).
