Taurus
 
Encyklopedia PWN
Taurus, Toros Dağları,
góry w południowej i południowo-wschodniej Turcji, ograniczające od południa Wyż. Anatolijską w części zachodniej i Wyż. Armeńską w części wschodniej, ciągną się między wybrzeżem M. Egejskiego na zachodzie a G. Kurdystańskimi na wschodzie;
dł. ok. 1500 km, szer. do ok. 200 km; składają się z szeregu, często równoległych pasm górskich (wyniesionych powyżej 2000 m) i płaskowyży stromo opadających do M. Śródziemnego i ku wąskim nizinom nadmor.; dzielą się na: Taurus Zachodni (nad zat. Antalya), Taurus Środkowy (Taurus Cylicyjski, Antytaurus) z najwyższym szczytem Taurusa — Demirkazık (3756 m) i Taurus Wschodni (Taurus Armeński). Zbudowane gł. z wapieni, w części środkowej i wschodniej także ze skał metamorficznych, na wschodzie pokrywy law bazaltowych; sfałdowane w orgogenezie alpejskiej; położone w strefie aktywnej sejsmicznie. Rozwinięta rzeźba krasowa (liczne jaskinie); głębokie, przełomowe doliny rzek, gł.: Göksu, Seyhan, Ceyhan, Eufrat i Tygrys; duże bezdopływowe jez.: Beyşehir i Eǧridir w Taurusie Zachodnim; w Taurusie Środkowym rzeźba alpejska związana z działalnością lodowców plejstoceńskich; Taurus Wschodni ma charakter gór bryłowych. W południowej części gór do wys. 500 m występują zarośla makii, wyżej — resztki lasów z sosną, dębem, jodłą cylicyjską i cedrem libańskim, w suchej części północnej — step; powyżej 3500 m lodowce górskie. Bogate złoża rud chromu i miedzi w Taurusie Wschodnim; przełomową doliną rz. Tarsus, zw. Wrotami Cylicyjskimi, przechodzi droga samochodowa Ankara–Adana, w pobliżu — linia kolejowa.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia