Świątynia Jerozolimska

Świątynia Jerozolimska,

w starożytności gł. ośrodek kultu rel. Żydów w Jerozolimie;

przekłady bibl. stosują zwykle nazwę „Świątynia Jerozolimska” do całego jej terenu, a nie do budynku zw. przybytkiem, namiotem; wzniesiona na zlecenie Salomona ok. 968–ok. 962 p.n.e., jako podłużny budynek z płaskim dachem z wnętrzem z drewna cedrowego i cyprysowego (opis w 1 Księdze Królewskiej: budowla — 6,1–38, wyposażenie — 7,13–51, i 2 Księdze Kronik 3 i 4); w pierwszej Ś.J. była Arka Przymierza z tablicami Dekalogu; 586 p.n.e. została zburzona przez Nabuchodonozora II, 520–516 p.n.e. odbudowana (jako budowla kamienna), od 20 r. p.n.e. rozbudowywana z inicjatywy Heroda I Wielkiego (jej szczegółowy opis podał Józef Flawiusz), 70 r. n.e. zniszczona przez ces. Tytusa; za jej najstarszy zachowany fragment uchodzi tzw. Ściana Płaczu, pozostałość zachodniego muru umacniającego zbocze wzgórza Świątyni. W średniowieczu ze Ś.J. identyfikowano wzniesiony na jej miejscu w VII w. meczet Kubbat as-Sachra, stąd ówczesne, a także nowoż. malarskie i graficzne wyobrażenia świątyni ukazywały ją jako centralną budowlę przykrytą kopułą (np. Rafael Zaślubiny Marii 1504).

Jerozolima, Ściana Płaczu (Izrael)

Jerozolima, Ściana Płaczu i Kubbat as-Sachra (z prawej)

Jerozolimska Świątyna Salomona, rekonstrukcja