Szampania-Ardeny

Szampania-Ardeny, Champagne-Ardenne ,

dawny region administracyjny Francji, w północno-wschodniej części Francji;

— 1,3 mln mieszk. (2011); powierzchnia 25,6 tys. km²; złożony z dep.: Ardennes, Aube, Marne i Haute-Marne; ośrodek administracyjny Châlon-sur-Marne. Szampania-Ardeny obejmuje nizinną Szampanię (wschodnia część Basenu Paryskiego), otoczoną od zachodu wapiennymi wzgórzami kuesty Île-de-France, od południa wyżyną Côte des Bars (wysokość do 405 m), od wschodu masywem Argonnów (wysokość do 357 m); na północnym wschodzie fragment starych gór Ardenów z najwyższym szczytem La Croix Scaille (505 m). Klimat umiarkowany ciepły, wilgotny na wschodzie (Szampania Wilgotna; Champagne Humide) i bardziej suchy na zachodzie (Szampania Pylasta; Champagne Seicme); gęsta sieć rzek (Sekwana i jej dopływy: Aube, Marna, Aisne) i kanałów (Ardeński, Marna–Saona i in.); lasy (23% pow.) bukowo-dębowe w Ardenach i na wyżynach; w części nizinnej zachowane fragmenty lasów sosnowych z nasadzeń w XIX w. Region słabo zaludniony (53 mieszk. na km²) i zurbanizowany — w miastach mieszka 62% ludności; gł. m.: Reims, Troyes, Châlons-sur-Marne; w rolnictwie pracuje 10% ludności zaw. czynnej, w przemyśle i budownictwie — 25%, w usługach pozostałą część; odpływ ludności do Regionu Paryskiego.

Podstawą gospodarki jest rolnictwo; użytki rolne zajmują 61% pow.; przeważają duże (ok. 100 ha) gospodarstwa rolne; produkcja roślinna dostarcza 70% wartości produkcji rolnej; wielkopolowa uprawa gł. pszenicy i buraków cukrowych, poza tym kukurydzy, jęczmienia i roślin pastewnych; w zachodniej części na rędzinach węglanowych uprawa winorośli; intensywna hodowla bydła, zwłaszcza na wschodzie. Energia elektr. wytwarzana w elektrowniach naftowych i jądr.; rozwinięty tradycyjny przemysł spoż. (młynarski, cukrowniczy), a zwłaszcza produkcja słynnych win musujących (232 tys. butelek szampana, 1991); od lat 80. aktywizacja gosp. związana z decentralizacją Regionu Paryskiego; rozbudowa przemysłu metal., środków transportu, chem., farm.; turystyka; gł. ośr.: Reims, Troyes — hist. stolica Szampanii, Épernay. Przez obszar Szampania-Ardeny biegną magistralne linie kol. Paryż–Reims–Bruksela i Paryż–Nancy oraz autostrady, w tym Calais–Reims–Dijon i Paryż–Metz.