Sydney
m. w Australii, nad głęboko wciętymi w ląd zatokami M. Tasmana;
[sı̣dni] 
,
, Sydney
Encyklopedia PWN
obszar metropolitalny — 4,3 mln mieszk. (2016), to ponad 60% ludności stanu; duże centrum finansowe i handl. na półkuli południowej (1988 otwarto Sydney Central Business District); przemysł środków transportu (stoczn., taboru kol.), metal., maszyn., chem., elektrotechniczny i elektroniczny (środków informacji), precyzyjny, lekki (odzieżowy), spoż., drzewno-papierniczy, przerobu złomu metali, 2 rafinerie ropy naftowej; większość zakładów w dzielnicach portowych i w zachodniej strefie; zespół portowy przeładowuje 1/3 importu Australii, gł. ropę naftową, węgiel, drewno i cukier; wywozi się gł. wełnę, pszenicę, mąkę, skóry i mięso; wielki węzeł komunik.; gł. port pasażerski i przystań promowa w Australii; duży port lotn. krajowy i międzynar. Kingsford Smith; punkt końcowy transaustral. linii kol. z Perth, metro; corocznie Sydney odwiedza ponad 8 mln turystów krajowych i ok. 2 mln zagr. (gł. z USA i Japonii). Wielki ośr. kult.; 9 uniw. (najstarszy, stanowy zał. 1850, ponad 30 tys. studentów), Uniw. Technol. (od 1965, do 1988 politechn.), konserwatorium (1916); liczne instytuty nauk.; siedziba Król. Austral. Tow. Hist. (zał. 1901); muzea (m.in. Australian Museum, 1827), galeria stanowa (od 1874). Sydney leży na lekko falistej równinie, od zachodu ograniczonej G. Błękitnymi, nad głęboko wciętymi w ląd zatokami: Sydney Harbour (dawniej Port Jackson), Botaniczną i Port Hacking; północna część jest połączona z City mostem Portowym (oddany do użytku 1932, rozpiętość przęseł 503 m) i tunelem (dł. 2,3 km, otwarty dla ruchu 1992); w latach 50. w City zbud. wiele wieżowców (najwyższy Sydney Tower, 259 m); na przyl. Bennelong nowoczesny gmach opery (1957–66, J. Utzon) z salą koncertową na 2700 miejsc; ok. 1/10 pow. zajmują tereny zielone (w tym parki nar. Ku-ring-gai Chase i Royal).
Historia. Najstarsze miasto w Australii; początki związane z przybyciem 1788 tzw. Pierwszej Floty pod dowództwem A. Phillipa, która przywiozła do Australii pierwszą grupę bryt. skazańców; bryt. kolonia karna; od 1842 miasto; miejsce letnich igrzysk olimpijskich 2000; jedno z dwóch gł. (obok Melbourne) skupisk Polonii austral., ośr. jej życia polit. i organizacyjnego.
Zabytki. Liczne budowle w ang. stylu kolonialnym, m.in. koszary, mennica, kościół St. James (wszystkie z 1. poł. XIX w.); kościoły i budowle użyteczności publicznej z 2. poł. XIX w.
