Stryjkowski Julian
 
Encyklopedia PWN
Stryjkowski Julian, pierwotnie (do 1946) Pesach Stark, ur. 27 IV 1905, Stryj, zm. 8 VIII 1996, Warszawa,
pisarz.
Kalendarium
Wywodził się z ortodoksyjnej rodziny żydowskiej; w okresie młodości związany z ruchem syjonistycznym, następnie z komunist. lewicą (1935–36 więziony); 1939–46 w ZSRR, do 1941 we Lwowie (w redakcji „Czerwonego Sztandaru”), następnie w Moskwie (od 1943 w redakcji tyg. ZPP „Wolna Polska”), 1949–52 korespondent PAP w Rzymie; 1954–78 współredaktor „Twórczości”; 1966 wystąpił z PZPR na znak protestu przeciwko usunięciu z niej L. Kołakowskiego. Twórczość Stryjkowskiego, której bohaterami są ludzie wewnętrznie rozdarci, osamotnieni, poszukujący tożsamości, uwikłani w walkę dobra i zła, głosi pochwałę życia jako wartości najcenniejszej; w tryptyku powieściowym Głosy w ciemności (1943–46, wyd. 1956), Austeria (1966, ekranizacja 1982, reż. J. Kawalerowicz) i Sen Azrila (1975) oraz w powieści Echo (1988) zawarł epicki obraz świata małomiasteczkowej żydowskiej społeczności w Polsce przed I wojną świat.; w tryptyku bibl. (powieści Odpowiedź 1982, Król Dawid żyje! 1984, Juda Makabi 1986) sięgnął do źródeł kultury żydowskiej; w powieściach Czarna róża (1962), Wielki strach (wyd. poza cenzurą 1980,„Zapis” nr 14) i wspomnieniach To samo, ale inaczej (wyd. łączne z Wielkim strachem 1990) nawiązał do komunist. epizodu swego życia; ponadto powieść Bieg do Fragalà (1952 otrzymał za nią nagrodę państw. I st.) rozgrywająca się na wł. wsi walczącej o podział ziemi obszarniczej (po wydaniu tej powieści Stryjkowskiego został wydalony z Włoch), powieść hist. Przybysz z Narbony (1978) z okresu działania inkwizycji w Hiszpanii w XV w., zbiory opowiadań (Imię własne 1961, Na wierzbach... nasze skrzypce 1974), opowieść Milczenie (1993), utrzymany w stylu żydowskich rozważań filoz. moralitet o podłożu autobiogr. Sarna albo Rozmowa Szatana z Chłopcem, Aniołem i Lucyferem (1996); 1993 otrzymał nagrodę pol. Pen Clubu.
Bibliografia
Ocalony na Wschodzie (rozmowy z J.Stryjkowskiego przeprowadzone przez P. Szewca), Warszawa 1993.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia