Strasburg, Strasbourg, niem. Strassburg,
m. we wschodniej Francji, nad Renem, przy ujściu do niego rz. Ill i kanałów: Marna–Ren i Rodan–Ren;
Strasburg
Encyklopedia PWN
siedziba Rady Europy (od 1949) i Parlamentu Eur. (od 1979); największy ośr. przem., handl. i kult.-nauk. Grand Est; przemysł metal., maszyn., środków transportu (statki rzeczne, samochody — Citroën, wagony), chem., rafineryjny (2 rafinerie ropy naftowej połączone rurociągiem z Marsylią) i petrochemiczny, elektrotechniczny i in.; drugi po Paryżu port rzeczny Francji (przeładunki ok. 10 mln t); duży węzeł kol. i drogowy, połączenie autostradą z Paryżem i Bazyleą (Szwajcaria); międzynar. port lotn.; 2 uniw. (zał. 1538, 1971), wyższa szkoła wojsk., biblioteki; ośr. turyst.; muzea, m.in.: archeol., sztuk pięknych, Alzacji i in. Na południe od Strasburga elektrownia wodna na Renie.
Historia. Osada celtycka, następnie (ok. 15 r. p.n.e.) obóz rzymski; od IV w. biskupstwo; od 843 w składzie Niemiec; 1205 samorząd miejski, od 1262 wolne miasto cesarstwa; w XV–XVI w. wszechstronny rozkwit; 1681 włączone do Francji (reuniony), silnie ufortyfikowane; w wyniku wojny fr.-pruskiej 1871 wcielone do Niemiec, 1918 powróciło do Francji; w czasie II wojny światowej 1940–44 włączone do III Rzeszy, wyzwolone powróciło do Francji.
Zabytki. Romańsko-got. katedra Notre Dame (XI–XIII w.; wpisana na Listę Świat. Dziedzictwa Kult. i Przyr. UNESCO) z bogatym zespołem rzeźb figuralnych (m.in. tzw. Filar Aniołów) i witraży (XII–XV w.); kościoły m.in.: St. Pierre le Vieux (XIV–XV w.), St. Pierre le Jeune (XII–XIV w.); St. Thomas (XIII–XIV w.), St. Guillaume (XIV–XV, XVII w.), St. Louis (XVIII w.); budowle z XVIII w.: ratusz, szpital, pałac biskupi (Château des Rohan), kolegium jezuitów; w dzielnicy Petite-France domy szachulcowe; ponadto Pałac Uniwersytecki (1884), Pałac Renu (1889), Pałac Rady Europy (1950), Pałac Praw Człowieka (1966).
