spirometr

spirometr

[łac.-gr.],

med. przyrząd pomiarowy do wyznaczania objętości oddechowych płuc (objętości oddechowej, zapasowej objętości wdechowej, zapasowej objętości wydechowej, z wyjątkiem objętości rezydualnej) lub prędkości przepływu gazu oddechowego podczas czynności oddechowych.

Pojemność życiowa jest wyznaczana jako suma zmierzonych objętości. Rozróżnia się 2 podstawowe rodzaje s.: s. objętościowe i s. przepływowe. Do objętościowych należy s. „wodny” zbud. w postaci dzwonu zanurzonego otwartym końcem w wysokim naczyniu z wodą; pacjent wydycha powietrze za pośrednictwem rury do przestrzeni pod dzwonem, który unosząc się do góry wskazuje objętość wydechu. S. przepływowe (anamometryczne, ultradźwiękowe, turbinkowe i in.) umożliwiają wyznaczanie prędkości przepływu gazu oddechowego oraz objętości oddechowych; pomiar polega na oddychaniu przez rurę o zadanej średnicy, w której znajduje się turbinka napędzana powietrzem oddechowym lub opór aerodynamiczny o znanej wartości (w postaci zwężki, gęstego sitka lub pęczka kapilar); mierząc czas przepływu i prędkość powietrza w pierwszym przypadku albo spadek ciśnienia na oporze aerodynamicznym, można wyznaczyć objętość wydychanego powietrza. Wykonanie pomiarów spirometrycznych z dokładnością przewyższającą inne metody umożliwia pletyzmograf całego ciała (pletyzmografia).