Socyn Faust, właśc. Fausto Sozzini, ur. 5 XII 1539, Siena, zm. 3 III 1604, Lusławice k. Tarnowa,
bratanek Leliusza, wł. teolog i humanista; twórca kierunku w ideologii braci polskich, zw. później socynianizmem.
Socyn Faust
Encyklopedia PWN
fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Początkowo sekr. I.G. Orsiniego na dworze księcia florenckiego, od 1574 w Bazylei, gdzie oprac. doktrynę socynianizmu; od 1579 na stałe w Polsce, najpierw w Krakowie, potem w Lutosławicach; w poglądach teol. głosiciel antytrynitaryzmu, stał się ideowym przywódcą braci polskich (z jego inicjatywy wyd. 1605 Katechizm rakowski); autor licznych traktatów i pism teol. i filoz., zebranych w Praelectiones theologicae (1609, tzw. Odczyty krakowskie); znamiennym rysem jego doktryny była jej humanist., antropocentryczna i racjonalistyczna orientacja, przesuwająca akcent w religii chrześc. z wiary w oficjalnie głoszone dogmaty (z których wiele odrzucał) na postępowanie człowieka i jego etykę, wywiedzioną z racjonalistycznej interpretacji Biblii, wykluczającej pośrednictwo tradycji kośc. (Ojców Kościoła, soborów, synodów, orzeczeń papieskich); pod koniec życia przeciwnicy oskarżyli go o szerzenie wywrotowych poglądów, toteż musiał szukać schronienia u wielmoży pod Krakowem, gdzie spędził resztę życia.
