Sewastopol
 
Encyklopedia PWN
Sewastopol, Sevastopol,
m. wydzielone na Ukrainie, w południowo-zachodniej części Krymu, nad Zat. Sewastopolską (M. Czarne), u podnóża G. Krymskich.
— 397 tys. mieszk. (2019); przemysł stoczn., spoż. (gł. rybny), maszyn., drzewny, lekki, materiałów bud.; węzeł drogowy; stacja biol. Ukr. Akad. Nauk, obserwatorium mor.; muzea.
Historia. Starożytny Chersonez, kolonia gr. z V w. p.n.e.; od XIII w. we władaniu Tatarów; po przyłączeniu 1783 do Rosji chanatu krymskiego był pod nazwą Achtiar bazą ros. Floty Czarnomor.; od 1784 nazwa Sewastopol [gr.; ‘miasto chwały’]; od 1804 twierdza i gł. ros. port wojenny nad M. Czarnym; w czasie wojny krymskiej IX 1854–IX 1855 oblegany przez siły ekspedycji ang.-fr.-sardyńskiej i zdobyty szturmem mimo bohaterskiej obrony; zdemilitaryzowany 1856 na mocy traktatu paryskiego, do 1899 port handl. (przeniesiony potem do Teodozji); od 1871 powtórnie port wojenny i baza Floty Czarnomor.; XI 1905 miejsce zbrojnego powstania marynarzy (gł. na pancerniku Potiomkin); III 1917 ognisko rewolucji (garnizon, flota); w czasie wojny domowej V–XI 1918 zajęty przez wojska niem., następnie przez oddziały ang.-fr.-gr., a VII 1919–VII 1920 przez wojska A. Denikina; w czasie II wojny światowej VII 1942–V 1944 pod okupacją niem.; 1954 razem z Krymem przekazany Ukr. SRR; od 1991 na Ukrainie, stanowi przedmiot jej sporu z Rosją.
Zabytki. Klasycystyczna cerkiew Petropawłowska i zabudowania przystani książęcej (1. poł. XIX w.), budowle eklektyczne (koniec XIX, pocz. XX w.); panorama Obrona Sewastopola 1854–1855 (1905, malarz F. Rubo z zespołem, zniszczona, odtworzona 1954). W pobliżu Sewastopolu skalny monaster Inkiermanski (IX–X w.), ruiny twierdzy Kalamity (IX–X w.), resztki twierdzy genueńskiej (XIV–XV w.).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Sewastopol, historyczna zabudowa nabrzeża fot. P. Smolaga/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia