santeria

santeria,

synkretyczna religia afrochrześc. na Kubie;

na religię złożyły się elementy tradycyjnych wierzeń afryk. plemion gł. z Afryki Zachodniej (ludy Joruba, Ewe, Ibo, Efik) oraz pojęcia rel. i sylwetki świętych zaczerpnięte z katolicyzmu. Wyznawcy santerii wierzą w Boga Najwyższego, stwórcę świata, zw. Olodumare lub Olorun, który jest utożsamiany z Bogiem Ojcem chrześcijan, Jezusem Chrystusem lub Przenajświętszym Sakramentem. Stałym obiektem czci i adoracji są bóstwa pomniejsze (zw. santos, dioses lub orishas), uważane za pośredników między Bogiem-Stwórcą a człowiekiem i utożsamiane z świętymi katol., np.: Obatalá (syn Olofína, przywódca bogów) — z Matką Boską Nieustającej Pomocy; Orúnmila (bóg odpowiedzialny za los ludzi, wielki lekarz) — ze św. Franciszkiem z Asyżu; Changó (najpopularniejszy i najbardziej „kubański” z wszystkich bogów — bóg grzmotów, piorunów, burzy i wojny) — ze św. Barbarą; Ochún (bogini słodkiej wody, wody rzek, miłości, urodzaju i dobrobytu, małżonka boga Changó) — z Matką Boską z Santiago de Cuba, patronką Kuby, zw. Santísima Caridad del Cobre. Panteon santerii zawiera ok. 20 bogów. Kapłani odprawiający obrzędy, zw. babala(w)o są jednocześnie znachorami, wróżbitami, przepowiadaczami przyszłości, znawcami zasad wiary, liturgii i rytów muzycznych. Wszystkie uroczystości rel. odbywają się przy nieustannym akompaniamencie bębnów (batá), śpiewów i tańca. Główny akcent wielu ceremonii stanowi akt opętania. Dojście F. Castro do władzy (1959), mimo niechętnego stosunku komunistów do jakiejkolwiek formy religii, nie stłumiło santerii wśród Kubańczyków; liczba wyznawców tej religii rośnie.