San Juan

San Juan

[san h^uan] ,

stolica Portoryko, nad O. Atlantyckim, w północno-wschodniej części wyspy Puerto Rico.

zespół miejski 2,0 mln mieszk. (2010); największe miasto oraz gł. ośr. przem., handl. i kult.-nauk. kraju; przemysł spoż. (tytoniowy, cukrowniczy, spirytusowy), włók., odzieżowy, maszyn., metal.; jeden z największych portów handl. Antyli, położony na szlakach handl. między Europą i Ameryką Południową oraz Ameryką Północną i Południową; gł. w kraju port wywozu cukru, rumu, wyrobów tytoniowych; port lotn. o międzynar. znaczeniu; jeden z gł. ośr. turyst.-wypoczynkowych Antyli; uniw. (zał. 1912); biblioteki i muzea.

Historia.

Założone 1508 przez Juana Ponce de León, 1521 przeniesione w obecne miejsce; od lat 30. XVI w. fortyfikowane przez Hiszpanów; 1885 objęte powstaniem antyhiszp.; podczas wojny hiszp.-amer. 1898 zajęte przez USA.

Zabytki.

Częściowo zachowane mury obronne (1. poł. XVII w.); katedra (XVI, XVII w.), kościół S. José (XVI, XVII w.), klasztor Karmelitów (XVII w.); zamki: S. Felipe del Morro (XVI–XVIII w.), S. Jeronimo (XVI w.), S. Catalina (La Fortaleza) z XVI w., przebudowy w XVII i XIX w. na pałac gubernatora; zabytkowe pałace: Casa Blanca (XVI–XIX w.), S. Cristóbal (XVII–XVIII w.) i biskupi (1. poł. XVIII w.); ratusz (XVII–XIX w.); klasycyst. Kapitol, teatr miejski (1. poł. XIX w.), domy mieszkalne (XVIII w.) — hist. centrum i fortyfikacje S.J. zostały wpisane na Listę Świat. Dziedzictwa Kult. i Przyr. UNESCO. Od lat 40. nowoczesna rozbudowa miasta (nowe dzielnice mieszkaniowe, zabudowania portowe, budowle użyteczności publicznej).

San Juan (Portoryko)