Samostrzelnik Stanisław

Samostrzelnik Stanisław, ur. ok. 1490, zm. 1541,

malarz, cysters.

Pracował gł. w Mogile i Krakowie; zapewne w czasie pobytu w Wiedniu 1515, jako kapelan kanclerza K. Szydłowieckiego, poznał malarstwo szkoły naddunajskiej; w twórczości Samostrzelnika są widoczne związki z późnogot. krak. szkołą iluminatorską, jak też wpływy malarstwa oraz grafiki niem. (A. Altdorfer, A. Dürer); cechą charakterystyczną miniatur Samostrzelnika jest żywy, nieraz ostry koloryt; gł. prace: 4 modlitewniki — Zygmunta I Starego (1524), królowej Bony (1527), K. Szydłowieckiego (1527), W. Gasztołda (1528), Liber Geneseos Szydłowieckich (1531–32), Żywoty arcybiskupów gnieźnieńskich (1530–35), ewangeliarz P. Tomickiego (1534) oraz malowidła ścienne w kościele i klasztorze w Mogile; przypisuje się też Samostrzelnikowi portret bpa P. Tomickiego w krużgankach klasztoru Franciszkanów w Krakowie.

Samostrzelnik Stanisław, Adoracja św. Stanisława, ilustracja w Catalogus archiepiscoporum Gnesnensium; Vitae episcoporum Cracoviensium Jana Długosza, 1530–35 — Biblioteka Narodowa w Warszawie