Sachalin

Sachalin, Sachalịn,

wyspa na Oceanie Spokojnym; u wschodnich wybrzeży Azji; stanowi większą część obwodu sachalińskiego Federacji Ros.;

od lądu oddzielona Cieśn. Tatarską, od wyspy Hokkaido (Japonia) — Cieśn. La Pérouse’a; oblewają ją wody M. Ochockiego i M. Japońskiego; powierzchnia 76,4 tys. km², dł. 948 km. Część północna nizinna, środkowa i południowa — górzysta (maks. wys. 1609 m); klimat umiarkowany chłodny monsunowy, z suchą zimą i wilgotnym latem; średnia roczna suma opadów od 400 mm na północy do 750 mm na południu; pokrywa śnieżna utrzymuje się przez ok. 1/2 roku; gęsta sieć rzek (największe: Tym i Poronaj). Znaczną część obszaru porasta tajga (na północy modrzewiowa, w środkowej i południowej części jodłowo-świerkowa); na zabagnionych nizinach występują torfowiska. Złoża ropy naftowej i gazu ziemnego w rejonie Ochy (ruruciągi do Komsomolska n. Amurem) i przy północno-wschodnim wybrzeżu. Sachalin ma połączenie promowe z kontynentem (prom kol. Chołmsk–Wanino). V 1995 w północnej części Sachalinu trzęsienie ziemi, zniszczone osiedle Nieftiegorsk (3,2 tys. mieszk.) i uszkodzony rurociąg naftowy w rejonie Ochy.

Historia.

Zasiedlony od kilku tysięcy lat przez plemiona północnoazjatyckie; południowa część od kilkuset lat była bazą rybaków jap.; odkryty dla Europy 1643 przez Holendra M. de Vries, w XVIII–XIX w. północna część kolonizowana przez Rosjan; 1855 traktat ros.-jap. usankcjonował podział Sachalinu na część północną (ros.) i południową (jap.). W 1875 Rosja zajęła cały Sachalin, stan poprzedni przywrócono po klęsce Rosji w wojnie z Japonią 1905; 1945 wojska sowieckie zajęły część południową, którą na konferencji poczdamskiej 1945 przyznano ZSRR.

Sachalin, wybrzeże Zatoki Tatarskiej w okolicach Aleksandrowska (Rosja)