Rossetti Dante Gabriel

Rossetti

[rozẹti]

Dante Gabriel , ur. 12 V 1828, Londyn, zm. 9 IV 1882, Birchington-on-Sea (hrab. Kent),

angielski poeta, tłumacz, malarz i projektant, pochodzenia włoskiego.

Urodził się 12 V 1828 w Londynie jako syn włoskiego emigranta politycznego. Był bratem poetki Christiny Georginy. Studiował malarstwo w Londynie, lecz nie odebrał pełnego i systematycznego wykształcenia artystycznego (uczył się m.in. u F.M. Browna).

Poeta

Pierwsze prace literackie opublikował w periodyku bractwa „The Germ”; inspiracje malarskie i poetyckie czerpał z legend średniowiecznych (np. poemat Sister Helen) i historii narodowych (np. The King’s Tragedy), szczególną wagę przywiązując do treści patriotycznych (Wellington’s Funeral). Większość jego utworów pozostawała w rękopisach, które po przedwczesnej śmierci żony pochował wraz z nią (1862); wydobyte po 7 latach dzieła wydał w zbiorze Poems (1870), późniejsze ogłosił w tomie Ballads and Sonnets (1881), zawierającym m.in. cykl 100 sonetów The House of Life (1881), w którym przedstawił dzieje swej tragicznej miłości; temat ten powrócił w utworze prozą Saint Agnes of Intercession; ponadto poemat Dzieweczka wybrana (1850, wydanie polskie 1899). Dante Gabriel Rossetti — uważany za mistrza nastroju, symbolu, stylizacji oraz aluzyjności i muzyczności — łączył wątki romantyczne z tematyką metafizyczną; po śmierci poety, ukazały się listy Family Letters (1895). Rossetti tłumaczył poezję włoską, głównie dzieła Dantego Alighieri oraz poezję francuską, włoską F. Villona. Polski wybór wierszy w antologii Poeci języka angielskiego (t. 2 1971).

Artysta

W fascynacji kulturą późnego średniowiecza i wczesnego renesansu włoskiego miało swą genezę założenie 1848 przez Rossettiego, wraz z W.H. Huntem i J.E. Millaisem, bractwa prerafaelitów, którego Rossetti był najwybitniejszą indywidualnością. Jako malarz tworzył początkowo obrazy nasycone symbolami, utrzymane w stylu florenckiego renesansu (Dziewczęce lata Panny Marii 1849; Ecce ancilla Domini! 1850 — oba Tate Gallery, Londyn). Pod wpływem kultu średniowiecznej literatury, dzieł Dantego Alighieri, legend arturiańskich namalował Grób Artura (1855 — British Museum, Londyn), Sen Dantego oraz Ślub św. Jerzego i księżniczki Sabry (oba 1857 — Tate Gallery, Londyn). W okresie dojrzałym głównym tematem jego obrazów stała się kobieta, tajemnicza, fascynująca, pełna erotyzmu i melancholii. Ulubionymi modelkami Rossettiego były: jego pierwsza żona E. Siddal (Beata Beatrix 1864 — Tate Gallery, Londyn) oraz A. Wilding i żona W. Morrisa (uwieczniona m.in. jako Astarte Syriaca 1877 — City Art Gallery, Manchester).

Obrazy Rossettiego cechuje ostra kolorystyka, dekoracyjność oraz precyzyjny, czysty rysunek. W 1856 związał się z ruchem Arts and Crafts Movement i projektował m.in. witraże, a także próbował swoich sił w malarstwie ściennym (Sir Lancelot doznaje wizji Św. Graala 1857 — Oxford Union Debating Society w Londynie, nieukończone). Wykonywał też ilustracje książkowe, głównie drzeworyty (m.in. 1857 do Poematów A. Tennysona i Ch.G. Rossetti). Zmarł 9 IV 1882 w Birchington-on-Sea (hrabstwo Kent).

Rossetti Dante Gabriel, Beata Beatrix, ok. 1864–70 — Tate Gallery, Londyn

Rossetti Dante Gabriel, Zakochana, 1865–66 — Tate Gallery, Londyn

Rossetti Dante Gabriel, Monna Vanna, 1866 — Tate Gallery, Londyn