rad

wyk. A. Dukata/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

rad, Ra, radium,

pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 88;

Symbol: Ra

Nazwa łacińska: Radium

Liczba atomowa: 88

Pierwiastek promieniotwórczy: tak

Grupa układu okresowego pierwiastków: 2 — berylowce

Odkrycie: 1898

Odkrywca: Skłodowska-Curie Maria

względna masa atomowa 226,0254; promieniotwórczy (czas połowicznego rozpadu najtrwalszego izotopu ²²⁶Ra T_1/2 = 1600 lat); r. należy do grupy berylowców; jest to srebrzystobiały metal; temperatura topnienia 700°C, temperatura wrzenia 1140°C, gęstość 5 g/cm³; w powietrzu ciemnieje na skutek utleniania; aktywny chemicznie, pod względem właściwości chem. podobny do baru; przyjmuje stopień utlenienia II. W przyrodzie występuje w niewielkich ilościach w rudach uranowych (gł. w uraninicie i karnotycie) jako produkt rozpadu promieniotwórczego uranu; sam rad przechodzi w radon; izotopy r. są członami naturalnych szeregów promieniotwórczych. R. metaliczny i jego związki są stosowane jako źródło promieniowania γ (leczenie nowotworów złośliwych i niektórych chorób skórnych); siarczan i węglan radu dawniej były używane do wyrobu farb świecących. Nazwa pierwiastka od łac. radius ‘promień’. Rad został odkryty 1898 przez M. Skłodowską-Curie i P. Curie (1910 Maria wyodrębniła go w postaci metalicznej).