rabin

rabin, rabi, rabbi

[hebr. rabbî < aram. rabbunî ‘mój pan’, ‘mój nauczyciel’ od rab ‘wielki’, ‘pan’, ‘przełożony’],

w judaizmie osoba, która zdobyła w jesziwie wykształcenie w dziedzinie znajomości Tory i Talmudu i ma kwalifikacje (potwierdzone obrzędem wyświęcenia — smicha) do rel. i duchowego przewodzenia lokalnej społeczności żydowskiej lub kongregacji,

w perspektywie hist. pojęcie rabin wskazywało na osobę postawioną wyżej od siebie jako godną szczególnego szacunku; było stosowane wobec zarządców Judei ustanowionych przez Rzym, a zwłaszcza wobec mówców i nauczycieli, których autorytet uznawano i mu się podporządkowywano; od końca I w. słowo rabin pojawiło się w inskrypcjach żydowskich i Talmudzie jako tytuł honorowy stosowany zwłaszcza wobec nauczycieli Prawa Mojżeszowego. Studium Tory stanowiło akt pobożności, dlatego jej nauczyciel stawał się szczególnym przemiotem szacunku. Do XX w. urząd rabin był zarezerwowany wyłącznie dla mężczyzn; współcześnie w liberalnych nurtach judaizmu do ordynacji rabinackiej dopuszcza się także kobiety.

Jan Paweł II w Jerozolimie