Puck

rys. Z. Kwiatkiewicz/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Puck,

m. powiatowe w województwie pomorskim, na Pobrzeżu Kaszubskim, u podnóża Kępy Puckiej, nad Zatoką Pucką, na południe od ujścia Płutnicy, w otulinie Nadmorskiego Parku Krajobrazowego.

Ludność miasta: ogółem — 11,2 tys. mieszkańców (2019)

Gęstość zaludnienia: 2 242,6 os/km² (2019)

Powierzchnia: 5 km²

Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 18°25′E, szerokość geograficzna: 54°42′N

Prawa miejskie: nadanie praw — 1348

Oficjalne strony WWW: www.miasto.puck.pl

Ośrodek usługowo-przemysłowy, turystyczny (baza noclegowa) i sportów wodnych (port jachtowy i ośrodek szkolenia olimpijskiego, Harcerski Ośrodek Morski); mały port rybacki; przemysł spożywczy, w tym przetwórstwo rybne; produkcja urządzeń i konstrukcji stalowych, maszyn, części do maszyn rolniczych, okien, mebli, materiałów budowlanych; ośrodek szkolnictwa ponadpodstawowego; miejsce odpustu rybackiego (w czerwcu) dla pielgrzymów przypływających kutrami i pomerankami; siedziby: oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, Towarzystwa Upiększania Miasta (reaktywowane); Muzeum Ziemi Puckiej, Skansen Rybacki, Izba Pamięci im. J. Budzisza; pomnik przyrody — głazy narzutowe Dwunastu Apostołów. Zachowany zabytkowy średniowieczny układ urbanistyczny z prostokątnym rynkiem i siatką prostopadłych ulic; na północny wschód od centrum molo spacerowe; w porcie słup i pomnik zaślubin odrodzonej Polski z morzem (10 II 1920).

Historia.

Na pocz. XIII w. osada rybacka i targowa, w 2. poł. XIII w. gród kasztelański książąt wschodniopomorskich; 1309 zagarnięty przez Krzyżaków; prawa miejskie 1348; podczas wojny trzynastoletniej 1454–66 opowiedział się po stronie Polski; na mocy pokoju toruńskiego od 1466 w Polsce (Prusy Królewskie), siedziba powiatu, miejsce sejmików i sądów ziemskich; 1567–70 baza floty kaperskiej Zygmunta II Augusta; za Władysława IV Wazy twierdza i port wojenny; w 2. poł. XVIII w. mniejsze znaczenie miasta i portu; 1772–1920 w zaborze pruskim; od 1898 połączenie kolejowe; 10 II 1920 w Pucku symboliczne zaślubiny Polski z morzem dokonane przez gen. J. Hallera; w okresie międzywojennym jedyny polski port morski do czasu zbudowania Gdyni; ośrodek letniskowy. W czasie okupacji niemieckiej 1939–45 wcielony do III Rzeszy, 1941–44 niemiecki obóz pracy przymusowej, 1940–42 obóz przesiedleńczy dla Polaków; II i III 1945 w Pucku Niemcy zamordowali 234 więźniów ewakuowanych z obozu koncentracyjnego Stutthof; 1941–45 ośrodek konspiracji AK i 1939–43 — TOW „Gryf Pomorski”. W 1945–75 i od 1999 siedziba powiatu.

Zabytki.

Gotycki kościół parafialny Św.Św. Piotra i Pawła (2. poł. XIV w., fragmenty sprzed 1283, przebudowa 1633); dawny szpital dla ubogich o konstrukcji szkieletowej (1720–25, przebudowa 1757) — obecnie muzeum; kamienice z późnoklasycystycznymi i eklektycznymi fasadami (2. poł. XVIII i XIX w.).