Proudhon 
, ur. 15 I 1809, Besançon, zm. 19 I 1865, Passy,
fr. myśliciel społ.; jeden z twórców anarchizmu.
[prudą̣]
Pierre Joseph , ur. 15 I 1809, Besançon, zm. 19 I 1865, Passy,
Proudhon Pierre Joseph
Encyklopedia PWN
fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeciwnik kapitalizmu, w celu rozwiązania problemów społ.-ekon. proponował system mutualistyczny (pomocy wzajemnej), którego odpowiednikiem polit. miał być ustrój federacyjny; wysuwał program stopniowych reform i występował przeciw zorganizowanej walce robotników o prawa polit.; za gł. źródło zła uważał istnienie pieniądza, proponował utworzenie banku wymiany, który przyjmowałby towary i wydawał opiewające na ich wartość bony wymiany (wszystkie towary stałyby się wówczas pieniędzmi i zbędne byłoby istnienie odrębnego pieniądza) oraz udzielałby robotnikom bezprocentowego kredytu w środkach produkcji i przedmiotach powszechnego użytku; wg Proudhona przestałyby wtedy istnieć klasy społ., a państwo zostałoby zastąpione przez federację gmin wytwórców; jego poglądy wywarły znaczny wpływ na ideologię fr. i międzynar. ruchu robotniczego 2. poł. XIX w., spotkały się z krytyką przede wszystkim K. Marksa.
