Porsche Ferdinand
 
Encyklopedia PWN
Porsche
[pọrszə]
Ferdinand Wymowa, ur. 3 IX 1875, Maffersdorf (ob. Vratislavice nad Nisou, Czechy), zm. 30 I 1951, Stuttgart,
austriacki konstruktor samochodów i elektryk.
Kalendarium
Urodził się 3 IX 1875 w Maffersdorfie (obecnie Vratislavice nad Nisou, Czechy). Ferdinand, syn blacharza, wykazywał wielkie zainteresowanie techniką, zwłaszcza zagadnieniami wiążącymi się z elektrycznością. Jako osiemnastolatek został zarekomendowany i przyjęty do pracy w firmie elektrycznej w Wiedniu. Podczas pięcioletniego pobytu w tym mieście uczęszczał na wieczorowe kursy organizowane przez politechnikę (tylko tu kształcił się w sposób „formalny”). Potem przeniósł się do firmy motoryzacyjnej Jacoba Lohnera — Lohner and Company. To tu wykorzystał opracowany przez siebie wcześniej pomysł napędu umieszczanego w piaście koła silnika elektrycznego silnikiem spalinowym Daimlera. Rozwiązanie to, nazywane mixed-drive, zastosował do napędu pojazdu prezentowanego 1900 na targach w Paryżu.
W 1906 rozpoczął pracę w firmie Austro-Daimler, jako szef wydziału projektowego. Zajmował się tam samochodami wyścigowymi. W 1910 trzy pierwsze miejsca w trwających tydzień wyścigach im. Księcia Henryka zajął samochód jego konstrukcji. W następnych latach Austro-Daimler rozszerzył produkcję o silniki lotnicze, wielkie ciężarówki, sprzęt wojskowy. W 1916 Porsche został dyrektorem zarządzającym firmy, a rok później wiedeński Uniwersytet Techniczny przyznał mu honorowy doktorat. Od tej pory poprzedzał swe nazwisko tytułem Dr Ing. h.c. (który umieścił też w nazwie własnej firmy). Porsche nie tylko projektował samochody wyścigowe, ale także uczestniczył w bardzo wielu startach w rozmaitych wyścigach. W wyniku różnicy zdań z zarządem, stawiającym na ciężkie luksusowe auta osobowe, podczas gdy Porsche chciał rozwijać produkcję aut wyścigowych, opuścił firmę w 1923.
W latach 1923–29 był dyrektorem technicznym zakładów Daimlera w Stuttgarcie (Daimler-Motoren-Gesellschaft, z którego 1926, po fuzji z zakładami Benz & Cie., powstały zakłady Daimler-Benz AG). W Stuttgarcie wybudował dom.
W zakładach Daimlera zaprojektował serię samochodów wyścigowych wygrywających wyścigi w latach 1928–30. Jego zwycięskie mercedesy miały 6-cylindrowy silnik o mocy 140 KM.
Po odejściu z zakładów w 1929, przez rok pracował w fabryce Steyera w Wiedniu. Były to lata kryzysu gospodarczego i Steyer zbankrutował. Porsche powrócił do Stuttgartu — ówczesnego niemieckiego centrum przemysłu samochodowego. W 1931 założył tam firmę Dr Ing. h.c. F. Porsche GmbH Konstruktionbüro, w której powstawały konstrukcje pojazdów na zlecenie producentów cywilnych oraz wojska. Do spółki dołączył syn, Ferry. W 1932 Porsche odwiedził Związek Sowiecki i od Stalina otrzymał propozycję objęcia stanowiska naczelnego inżyniera kraju. Propozycji nie przyjął.
W tym czasie, pod szyldem Auto Union, zbudował wyścigowy samochód (Srebrna Strzała) który w latach 1934–37 pobił wiele rekordów oraz wygrywał prawie wszystkie wyścigi europejskie.
Volkswagen
Na apel A. Hitlera Porsche przedstawił prototyp „samochodu dla każdego Niemca” — Volkswagen Käfer i w 1936 otrzymał rządowy kontrakt na jego produkcję (pierwsze prototypy powstały w garażu konstruktora). Na założenie fabryki masowo produkującej tanie samochody wybrano miejsce na wschód od Hanoweru (od 1938 miasto Wolfsburg). W latach 1936–44 wyprodukowano kilkaset sztuk modelu osobowego VW 1 KdF-Wagen (zw. chrabąszczem, w Polsce — garbusem).
Fabryka (od 1938 pod nazwą Volkswagen GmbH) w czasie II wojny światowej produkowała na potrzeby armii niemieckiej, zatrudniając prawie 20 tysięcy robotników przymusowych. W czasie wojny Porsche projektował m.in. czołgi (Leopard i Tygrys) oraz wozy pancerne. W 1940 rozpoczął produkcję samochodów wojskowych opartych na modelu VW 1 KdF-Wagen.
Seryjną produkcję „cywilnego” modelu uruchomiono 1945 (i kontynuowano w Niemczech do 1980, także jako kabriolet; do 2003 model ten produkowano jeszcze w zakładach w Meksyku, łącznie wyprodukowano ponad 21 mln sztuk). W 1949 zakłady przejął rząd RFN; w latach 50. XX w. produkowały połowę wszystkich samochodów wytwarzanych w RFN.
Marka Porsche
W czasie II wojny światowej (w obawie przed alianckimi nalotami dywanowymi) biuro Porsche przeniesiono do Austrii i tam powstały pierwsze samochody marki Porsche. Pierwszy samochód tej marki został zaprezentowany 1949. Był to model P.356 — samochód sportowy o silniku typu bokser chłodzonym powietrzem, umieszczonym za osią tylną. W 1950 firma Porsche przeniosła się do Stuttgartu.
Ferdinand Porsche zmarł 30 I 1951 w Stuttgarcie. Po jego śmierci firmą kierowali syn Ferry i siostra Louise Piech (1964 wprowadzono model P.911 — jeden z najbardziej znanych pojazdów sportowych na świecie; pierwszy model (P.924) z silnikiem umieszczonym z przodu ukazał się w 1975).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Volkswagen Käfer (chrabąszcz), niemiecki samochód osobowy (1939, 1945)rys. B. Wróblewski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Porsche Carrera GT fot. Porsche
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia