Podkowiński Władysław
 
Encyklopedia PWN
Podkowiński Władysław, ur. 4 II 1866, Warszawa, zm. 5 I 1895, tamże,
malarz i rysownik, jeden z prekursorów impresjonizmu w Polsce.
Kalendarium
Urodził się 4 II 1866 w Warszawie. Od 1882 kształcił się u W. Gersona w warszawskiej Klasie Rysunkowej, a 1885–86 u B. Willewaldego w akademii sztuk pięknych w Petersburgu, gdzie wyjechał wspólnie z J. Pankiewiczem. W 1886 związał się w Warszawie z tzw. grupą „Wędrowca”, utrzymując kontakty m.in. z A. Gierymskim i S. Witkiewiczem. Życie Władysława Podkowińskiego było naznaczone walką z chorobą i trudnościami materialnymi. Zmarł w Warszawie 5 I 1895 na gruźlicę, której prawdopodobnie nabawił się, żyjąc w ciężkich warunkach w Petersburgu i Paryżu.
Realizm — impresjonizm
W latach 1884–92 współpracował jako ilustrator z „Tygodnikiem Ilustrowanym”, „Wędrowcem” i „Kłosami”, „Kurierem Codziennym”; pomimo że twórczość ilustratorska Podkowińskiego rozwijała się równocześnie z jego malarstwem, stanowiła odrębną jakość; rysował realistyczne widoki Warszawy (Rybaki 1855), sceny rodzajowe (Śmieciarka 1886, Z wizyty 1887, Z wyścigów 1888, Z opłatkiem 1889). Ryciny i tworzone przez Podkowińskiego rysunki przygotowawcze pozwalają widzieć w nim wnikliwego obserwatora. W 1889–90 przebywał wraz z Pankiewiczem w Paryżu, gdzie zetknął się z francuskim impresjonizmem (Portret Czesława Jankowskiego 1890 — Muzeum Narodowe, Warszawa). Podkowiński traktował impresjonizm nieco odmiennie od malarzy francuskich, wykorzystując technikę kierunku do rejestrowania rzeczywistości; malował pejzaże (Łubin w słońcu 1890 — Muzeum Narodowe, Warszawa; Nowy Świat w dzień zimowy 1892 — Muzeum Narodowe, Kraków, Mokra Wieś 1892 — Muzeum Narodowe, Poznań) i kompozycje figuralne (Dzieci w ogrodzie 1892 — Muzeum Narodowe, Warszawa), odznaczające się czystą, świetlistą gamą barwną, często o śmiałych zestawieniach kolorystycznych (W ogrodzie 1892 — Muzeum Górnośląskie, Bytom; Spotkanie 1892 — Muzeum Narodowe, Wrocław). Pierwsze impresjonistyczne obrazy Władysława Podkowińskiego zaprezentowane warszawskiej publiczności spotkały się z niechętnym przyjęciem ze strony większości krytyków. Natomiast ceniono Podkowińskiego jako portrecistę, zwłaszcza kobiet (Portret Wincentyny Karskiej 1891 — Muzeum Narodowe, Warszawa; Portret Teresy Jasieńskiej 1893 — Muzeum Narodowe, Kraków).
Symbolista
Pod koniec życia Podkowiński zwrócił się ku symbolizmowi, na co przypuszczalnie miały wpływ także przeżycia osobiste. Dużym zainteresowaniem współczesnych cieszył się obraz w formie projektu plafonu Taniec szkieletów (1891–92 — zaginiony; zachowane liczne szkice przygotowawcze w Muzeum Narodowym w Warszawie i Krakowie). Do tego samego nurtu należy zaliczyć prace: Ironia i Nokturn — bajka o zaklętej królewnie (oba 1893 zaginione), Miraże — kompozycja symboliczna (1893 — własność prywatna), Marsz żałobny Chopina (1894 — Muzeum Narodowe, Kraków). Znaczny rozgłos przyniósł artyście wielkoformatowy obraz Szał uniesień (1894 — Muzeum Narodowe, Kraków) nie tylko z uwagi na jego temat i formę, lecz również ze względu na fakt, że Podkowiński publicznie pociął go nożem na wystawie w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Podkowiński Władysław, Nowy Świat w letni dzień, 1892 — Muzeum Narodowe, Warszawafot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Podkowinski Władysław, Konwalia, 1892 — Muzeum Narodowe, Krakówfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Podkowiński Władysław, Szał (Szał uniesień, Szał marzeń), 1894 — Muzeum Narodowe, Kraków fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Podkowiński Władysław, Chłopiec w stawie — Mokra Wieś (Nad stawem) , 1892 — Muzeum Narodowe, Poznańfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia