płytki krwi

płytki krwi, płytki Bizzozera, krwinki płytkowe, trombocyty

[łac. < gr.],

najmniejsze, bezjądrowe elementy morfotyczne krwi, fragmenty cytoplazmy megakariocytów (poliploidalnych komórek o średnicy do 100 µm, z charakterystycznym, ogromnym, wielopłatowym jądrem);

mają kształt dysku i średnicę 2–4 µm; powstają w procesie trombopoezy z macierzystej komórki krwiotwórczej, z której w wyniku rozwoju linii mieloidalnej wywodzi się ukierunkowana komórka linii płytkotwórczej, różnicująca się i dojrzewająca do megakariocytu; najważniejszym czynnikiem regulującym układ płytkotwórczy jest hormon trombopoetyna; prawidłowa liczba płytek krwi w krwi obwodowej człowieka wynosi 150–400 × 10⁹/l; płytki krwi uczestniczą w różnych procesach ustroju, lecz najważniejszą rolę odgrywają w hemostazie — zapobieganiu wypływaniu krwi z uszkodzonych naczyń krwionośnych (adhezja, agregacja, uwolnienie czynników płytkowych krzepnięcia, utworzenie i retrakcja skrzepu), ponadto biorą udział m.in.: w syntezie, magazynowaniu i wydzielaniu wielu różnych związków (m.in. trombiny, nukleotydów adeninowych, serotoniny i jonów wapnia), w odbudowie ściany naczyń i gojeniu się ran, reakcjach zapalnych, odpornościowych, miażdżycowych i nowotworowych (przerzuty).