Partenon
 
Encyklopedia PWN
Partenon, Parthenṓn,
marmurowa świątynia Ateny Partenos [‘dziewicza’] na Akropolu ateńskim;
wzniesiona 448–432 p.n.e. przez Iktinosa i Kallikratesa z pentelickiego marmuru; dorycki peripetros (8 × 17 kolumn, wysokości ok. 10 m; stylobat 69,51 × 30,86 m) z naosem złożonym z części zw. hekatompedon, mieszczącym posąg Ateny dłuta Fidiasza, i właściwego partenonu, wspartego na 4 jońskich kolumnach; dekoracja plastyczna — dzieło warsztatu Fidiasza; 2 przyczółki: wschodni (narodziny Ateny) i zachodni (spór Ateny z Posejdonem o władzę nad Atenami); 92 metopy (sceny m.in. z giganto-, centauro- i amazonomachii) oraz fryz joński, obiegający zewnętrzną ścianę naosu (procesja panatenajska); ok. 662 zamieniony na kościół chrześcijański, 1458 — na meczet; 1687, w czasie oblężenia Aten przez Wenecjan, zniszczony na skutek wybuchu znajdującego się w nim prochu; od 1. połowie XIX w. zrekonstruowany z zachowanych fragmentów.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Ateny, Partenon, świątynia Ateny Partenos na Akropolu, 448–438 p.n.e. (Grecja)fot. L. Zielaskowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Apollo, fragment fryzu Partenonu przedstawiający Apolla (w środku), Posejdona i Artemidęfot. J. Makowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Akropol ateński, widok na Partenon, V w. p.n.e. (Grecja)fot. A. Znamierowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Atena, płaskorzeźba z Partenonu, V w. p.n.e. — Muzeum Archeologiczne, Atenyfot. J. Gruszczyńska/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Centaur zabijający Lapidę, fragment metopy z ateńskiego Partenonu — British Museum, Londynfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Fidiasz, Atena Partenos — Narodowe Muzeum Archeologiczne, Atenyfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Fidiasz, fragmenty rzeźb z Partenonu ateńskiego, 438–432 p.n.e. — British Museum, Londynfot. J. Kilian/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Panatenaje (procesja podczas ateńskiego święta ku czci Ateny), młodzieńcy niosący amfory z oliwą, relief fryzu zdobiącego Partenon w Atenach, warsztat Fidiasza, 447–443 — Muzeum na Akropolu, Ateny fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia