paradoks Russella

paradoks Russella, antynomia Russella,

mat. paradoks dotyczący własności zbiorów: B. Russell zaproponował rozważenie zbioru Z, którego elementami byłyby wszystkie i tylko te zbiory, które nie są własnymi elementami: Z = {X: X ∉ X}; wówczas próba odpowiedzi na pytanie, czy Z jest swoim własnym elementem (Z ∈ Z?), prowadzi do nieusuwalnej sprzeczności: jeśli Z ∈ Z, to Z spełnia warunek definiujący zbiór Z, a więc Z ∉ Z; z kolei jeśli Z ∉ Z, to z definicji zbioru Z, Z ∈ Z; tak więc Z ∈ Z wtedy i tylko wtedy, gdy Z ∉ Z.