Palmyra

Palmyra, Palmira, ob. Tadmur,

m. w środkowej Syrii, w muhafazie Hims, u podnóża masywu Dżabal Raszid, w oazie na północnym skraju Pustyni Syryjskiej.

ośr. turyst. i handl.; węzeł samochodowych dróg pustynnych. W starożytności miasto w oazie na Pustyni Syryjskiej (pierwsze wzmianki w inskrypcjach kapadockich z pocz. II tysiącl. p.n.e.); od I w. uzależnione od Rzymu; 272 zniszczone przez ces. Aureliana (Zenobia), 744 zajęte przez Arabów. Wykopaliska prowadzone od końca XVIII w. przez ekspedycje niem., fr., szwajc., od 1959 przez pol. misję archeol.; z okresu rzymskiego (największy rozkwit II–III w.) zachowały się ruiny wielu monumentalnych budowli, m.in. wielkiej świątyni Baala (zniszczona 2015) — wzorowanej na nabatejskich świątyniach Hauranu — składającej się z 3 dziedzińców z kolumnadami oraz kwadratowej celli z obejściem, murów obronnych, teatru, portyków kolumnowych otaczających gł. ulice miasta; charakterystyczną dla P. formą budowli sepulkralnej były wieże grobowe z bogato zdobionymi wnętrzami (m.in. popiersia portretowe zmarłych) — zabytki P. zostały wpisane na Listę Świat. Dziedzictwa Kult. i Przyr. UNESCO; sztuka P. łączyła treści i inspiracje płynące ze Wschodu i Zachodu w niepowtarzalną całość, stając się ważną częścią kultury świata starożytnego.

Palmyra, tetrapylon (Syria)