Palermo,
m. we Włoszech, w północno-zachodniej części Sycylii, nad zat. Palermo (M. Tyrreńskie), u podnóża wapiennego masywu Pellegrino;
Palermo
Encyklopedia PWN
stolica regionu Sycylia i ośrodek administracyjny prowincji Palermo. Największy ośr. gosp., kult. i nauk. wyspy; rozwinięty przemysł, m.in. spoż., stoczn., maszyn., chem. (farm.), materiałów budowlanych, metal., elektrotechniczny, szklarski, drzewny; duży port handl. (m.in. wywóz owoców cytrusowych), pasażerski (linie promowe do Neapolu, Genui, Cagliari i do Tunisu) i rybacki; węzeł drogowy; port lotn. (Punta Raisi); uniw. (zał. 1777) i inne szkoły wyższe; muzea; ośr. międzynar. turystyki, kąpielisko morskie.
Historia. Starożytne Panormus; w V–II w. p.n.e. gł. ośr. Kartagińczyków na Sycylii; 1130–1284 stol. Królestwa Sycylii, jeden z większych ośr. ekon. i kult. południowej Europy; po powstaniu antyfr. 1282 (sycylijskie nieszpory) pod rządami aragońskimi, później hiszp.; w czasie rewolucji 1848–49 w Palermo powstał rząd tymczasowy i zwołano parlament sycylijski; od 1860 w składzie Królestwa Włoskiego; zniszczone w czasie II wojny światowej, po wojnie odbudowane.
Zabytki. Pozostałości murów rzymskich i punickiej nekropoli; pałac król. (XII, XVI, XVII w., fasada z XVII w.); w zespole pałacowym Capella Palatina (XII w.) z mozaikami bizant. i stalaktytowym stropem z malowidłami arabskimi; katedra (XII, XIV–XV, XVIII w.); kościoły rom. z XII w. (m.in. Martorana S. Cataldo i S. Giovanni degli Eremiti) z elementami architektury arabskiej; kościoły got. (m.in. S. Francesco d’Assisi z XIII w., S. Agostino z XIV w.), got.-renes. della Catena (XV w.), renes. S. Maria dei Miracoli (XVI w.) oraz pałace: Chiaromonte i Sclafani (XIV w.), Abbateli (XV w.); kościoły z XVII w., oratoria S. Lorenzo i S. Zita (XVII–XVIII w.).
