Owernia, Auvergne 
,
dawny region administracyjny i kraina historyczna w środkowej Francji;
,
Owernia
Encyklopedia PWN
złożony z dep.: Allier, Cantal, Haute-Loire, Puy-de-Dôme; powierzchnia 26 tys. km2; 1,4 mln mieszk. (2011); ośrodek administracyjny i największe m. — Clermont-Ferrand. Zajmuje najwyższą, środkową część Masywu Centralnego (przeciętna wys. 600–700 m) z licznymi masywami wulk. (najrozleglejszy Cantal) i oddzielnymi stożkami wygasłych wulkanów — najwyższy Puy de Sancy (1885 m). Klimat umiarkowany ciepły, odmiana górska; znaczne opady, powyżej 1200 mm rocznie; gęsta sieć rzeczna; w głębokich dolinach płyną Dordogne, Loara i ich dopływy; lasy (27% pow.) gł. dębowe i sosnowe. Od końca XIX w. spadek liczby ludności w wyniku silnej emigracji, której towarzyszy spadek przyrostu naturalnego i starzenie się ludności; średnia gęstość zaludnienia 51 mieszk. na km2 (jedna z najniższych w kraju). O. należy do najuboższych regionów Francji; produkt krajowy brutto na 1 mieszk. jest niższy od średniej krajowej o ok. 14% (2000); w północnej części, w dolinie rz. Allier uprawa zbóż, na pozostałym obszarze chów bydła, owiec i kóz; rozwinięty przemysł gumowy (zakłady firm Michelin i Dunlop w Clermont-Ferrand i Montluçon), poza tym metal. (Thiers) i zbrojeniowy. Liczne uzdrowiska z ciepłymi źródłami miner. (La Bourboule, Vichy, Châtelguyon) straciły na znaczeniu (ok. 150 tys. kuracjuszy rocznie); rozwinięta turystyka. Urozmaicona rzeźba stwarza duże trudności komunik.; linie kol. i drogowe biegną dolinami rzek, gł. rz. Allier, liczne tunele i wiadukty.
Historia. W starożytności zamieszkana przez celtyckich Arwernów, ojczyzna Wercyngetoryksa; podbita 51 r. p.n.e. przez Cezara, uległa szybko romanizacji; po krótkim (475–507) panowaniu Wizygotów podbita przez Franków; w państwie Karolingów hrabstwo (ze stol. Clermont, późniejsze Clermont-Ferrand), wchodzącym w skład Akwitanii; w XII w. podzielona; hrabstwo O. i delfinat O. pozostały własnością 2 różnych gałęzi domu akwitańskiego, część O. przypadła biskupowi Clermont, a tzw. ziemie O. (La terre d’Auvergne) Filip II August przyłączył do domeny król.; hrabstwo O. od 1422 w rękach rodu La Tour, zostało w XVII w. włączone do Korony fr.; tzw. ziemia O., przekształcona 1360 w księstwo, stała się 1416 własnością Burbonów, podobnie jak 1428 delfinat O.; obydwie prowincje skonfiskował 1527 Franciszek I; 1560 delfinat O. przeszedł na własność domu La Roche sur Yon — bocznej linii Burbonów, a po jej wygaśnięciu (1693) przyłączono go do Korony francuskiej.
