Osetia Południowa
 
Encyklopedia PWN
Osetia Południowa, gruz. Samkhret’isa Oset’i, osetyjskie Hussar Iryston, ros. Jụżnaja Osẹtija, Republika Osetii Południowej, gruz. Samkhret Osetis Resp’ublik’a, osetyjskie Respublikæ Hussar Iryston, ros. Respụblika Jụżnaja Osẹtija,
dawny obwód autonomiczny w Gruzji (obszar separatystyczny), na południowych stokach Wielkiego Kaukazu;
graniczy z Osetią Północną (Rosja); powierzchnia 3,9 tys. km2, ponad 70 tys. mieszk., gł. Osetyjczycy oraz Gruzini; ośrodek administracyjny Cchinwali. Powierzchnia górzysta (maks. wys. 3941 m); klimat górski w strefie podzwrotnikowej; gł. rz. Wielka Liachwi; ok. 50% pow. zajmują lasy i zarośla. Wydobycie rud metali kolorowych, talku oraz barytu, przemysł maszyn., drzewny, materiałów budowlanych, spoż.; uprawa zbóż, drzew owocowych, winorośli, warzyw; hodowla owiec.
Historia. Dzieje wywodzących się od Alanów Osetyjczyków stanowiły jedność do czasu najazdu Mongołów; w czasie jego trwania 1222–39 część Osetyjczyków przeniosła się na południowe stoki Kaukazu; w XVI w. dostała się pod władzę Kabardii i zwierzchnictwo Gruzji, wraz z którą w XVIII w. została wcielona do Rosji. W IV 1922 bolszewicy utworzyli tu obwód autonomiczny (ze stol. w Cchinwali) Gruzińskim SRR; w okresie pierestrojki Osetyjczycy proklamowali IX 1990 powstanie Radzieckiej Demokr. Rep. O.P.; po wybuchu wojny gruzińsko-osetyjskiej prezydent Z. Gamsachurdia postanowił podzielić O.P. i jej regiony przyłączyć do jednostek adm. Gruzji; w odpowiedzi Osetyjczycy I 1992 proklamowali niepodległość Osetii Południowej i wypowiedzieli się za jej połączeniem z Osetią Północną w ramach Federacji Rosyjskiej. Po mediacji prezydenta Rosji B. Jelcyna i zawarciu w lecie 1992 rozejmu gruzińsko-osetyjskiego do Osetii Południowej wkroczyły siły pokojowe Wspólnoty Niepodległych Państw strzegące ustaleń rozejmu; 2004 nowe władze gruzińskie podjęły próbę przywrócenia suwerenności Gruzji nad O.P; kolejna próba podjęta VIII 2008 zakończyła się militarną interwencją Rosji i jednostronnym proklamowaniem niepodległości przez separatystyczne władze osetyńskie i abchaskie; deklaracje zostały uznane przez Rosję, która wymieniła ambasadorów z O.P. i Abchazją.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia