organum

organum

[łac. < gr.],

muz. technika kompozytorska stosowana w początkowej fazie rozwoju wielogłosowości eur. (od IX do pocz. XIII w.), także forma dźwiękowa charakterystyczna dla muzyki tego okresu (kompozycja oparta na tej technice);

także kompozycja oparta na tej technice; do XI w. organum polegało na paralelnym ruchu głosów z dominacją współbrzmień kwarty i kwinty; źródłem tej techniki była prawdopodobnie prymitywna wielogłosowość lud.; rozwój organum postępował w kierunku zwiększania liczby głosów, rozszerzania zasobu współbrzmień, wzbogacania techniki polifonicznej i krystalizacji rytmiki modalnej; organum nie stanowiło samodzielnej formy muz., lecz tworzyło wielogłosowe wstawki w obrębie 1-głosowych form liturgicznych; szczyt rozwoju organum nastąpił w okresie działalności paryskiej szkoły Notre Dame.