Oregon
 
Encyklopedia PWN
Oregon Wymowa,
stan w północno-zachodniej części USA, nad O. Spokojnym;
pow. 251,4 tys. km2; 3,9 mln mieszk. (2009), 2/3 ludności skupione w największych m.: Portland, Eugene, Medford; stol. Salem; powierzchnia wyżynna i górzysta; na wschodzie Wyż. Kolumbii z licznymi pasmami górskimi, w części środkowej G. Kaskadowe (Hood, 3424 m), na zachodzie dolina rz. Willamette i G. Nadbrzeżne. Klimat umiarkowany ciepły, na wybrzeżu mor. — średnia temp. w styczniu 5–7°C, w lipcu 13–14°C, roczna suma opadów 2000 mm; na wschód od G. Kaskadowych klimat suchy, na wys. 1000 m średnia temp. w styczniu ok. –4°C, w lipcu 23°C, roczna suma opadów 200–400 mm; gł. rz. Kolumbia (graniczna) z dopływami: Snake (częściowo graniczna), Willamette, Deschutes; na południu obszary bezodpływowe; liczne słone jeziora, solniska oraz Wielka Pustynia Piaszczysta (Great Sandy Desert); 48% pow. stanu zajmują lasy, gł. na zboczach gór, do wys. 1200 m — jodłowe z daglezją, w wyższych piętrach — sosnowe; na suchych obszarach roślinność trawiasta i suchoroślowa; w G. Kaskadowych — Park Nar. Jez. Kraterowego. Podstawą gospodarki jest eksploatacja lasów oraz przemysł drzewny i celulozowo-papierniczy (z O. pochodzi 1/5 produktów amer. przemysłu drzewnego), poza tym przemysł spoż., środków transportu, metal.; wydobycie rud cyrkonu, tytanu, niklu, chromu, rtęci oraz złota, srebra; nad rz. Kolumbia liczne elektrownie wodne; uprawa pszenicy, warzyw, drzew owocowych — gł. w dolinie rz. Willamette; na terenach suchych pasterska hodowla bydła, owiec; rybołówstwo (połów łososia, tuńczyka, krabów); gł. port mor. i węzeł komunik. — Portland; dobrze rozwinięta sieć dróg kołowych; turystyka.
Historia. Obszar od XVI w. badany przez Hiszpanów i Anglików, w 2. poł. XVIII w. także przez Rosjan i Amerykanów, 1805–06 przez amer. ekspedycję M. Lewisa i W. Clarka; 1811 J.J. Astor zał. pierwszą stałą osadę (Astoria); 1790 i 1819 Hiszpania, a 1824–25 Rosja zrzekły się roszczeń do tego terytorium na rzecz Wielkiej Brytanii i USA, które 1818 zawarły porozumienie o wspólnym zarządzaniu O. (faktycznie pozostawał pod kontrolą Kompanii Hudsońskiej); od 1841 wielka imigracja osadników amer., m.in. z Missouri, Ohio i Kentucky (tzw. gorączka O.); po podziale 1846 O. między Wielką Brytanię a USA na obszarze przyznanym USA 1848 zorganizowano terytorium O. (1853 znacznie zmniejszone po wyodrębnieniu terytorium Waszyngton), a 1859 w jego południowo-zachodniej części utworzono stan O.; po ukończeniu 1883 transkontynent. linii kol. dalszy napływ osadników.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia