ordoliberalizm
 
Encyklopedia PWN
ordoliberalizm,
teoria ekonomiczna utożsamiana ze szkołą fryburską w ekonomii, będąca podstawą niemieckiej wersji neoliberalizmu,
powstała na początku lat 30. XX w. z inspiracji F. Böhma, W. Euckena oraz H. Grossmanna-Dörtha, zdobyła sobie szczególne uznanie w latach 50. Ordoliberalizm czyni podstawowe rozróżnienie pomiędzy procesem gospodarczym i ramami prawno-instytucjonalnymi, czyli porządkiem ekonomicznym, w którym ten proces się dokonuje. Państwo powinno aktywnie przyczyniać się do kształtowania i gwarantowania porządku ekonomicznego (niem. Ordnungspolitik), lecz nie powinno ingerować w sam proces gospodarczy. Istotnymi cechami ordoliberalizmu są: zasada prywatnej własności, wolność jednostki, stabilny pieniądz, wolność umów i wyboru kontrahentów, przejrzyste ramy instytucjonalno-prawne dla kontroli i koordynacji wolnego rynku, a ideą przewodnią — wspólne dobro realizowane we współpracy z neutralnym wobec grup interesu państwem. Porządek gospodarki ordoliberalnej opiera się na elementach zaczerpniętych z katolickiej nauki społecznej, ewangelickiej etyki społecznej, teorii socjalistycznej i społecznej teorii liberalnej. Sami ordoliberałowie nazywają go „trzecią drogą” między neoklasyczną ekonomią, leseferyzmem, keynesizmem i kolektywizmem. Państwo nie stanowi w tej doktrynie podmiotu gospodarczego, pełni jedynie funkcję etycznego arbitra i twórcy ram porządku ekonomicznego, a jego bezpośrednia interwencja jest dopuszczalna wyłącznie w przypadku dziedzin nierentownych, ale społecznie niezbędnych (W. Röpke, A. Rüstow), oraz w sytuacjach, gdy w koordynacji działalności gospodarczej zawodzi mechanizm rynkowy i nasilają się procesy monopolizacji (Böhm). Konserwatywni ordoliberałowie (L. Erhard, A. Müller-Armack) głoszą koncepcję sprywatyzowania szkół, szpitali, autostrad, energetyki i transportu, uważając, że prywatna inicjatywa przynosi lepsze efekty w każdej sferze działalności gospodarczej i społecznej. Na idei ordoliberalizmu jest oparta koncepcja niemieckiej społecznej gospodarki rynkowej.
Bibliografia
T.G. Pszczółkowski Ordoliberalizm. Społeczno-polityczna i gospodarcza doktryna neoliberalizmu w RFN, Warszawa–Kraków 1990;
U. Zagóra-Jonszta Rola państwa w doktrynie ordoliberalizmu, w: Dokonania współczesnej myśli ekonomicznej — teorie neoliberalne wobec ekonomicznej roli państwa, Katowice 1999.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia