Nowa Sól

rys. Z. Kwiatkiewicz/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Nowa Sól,

m. powiatowe w województwie lubuskim, na pograniczu Pradoliny Głogowskiej i Wzgórz Dalkowskich, na l. brzegu Odry.

Ludność miasta: ogółem — 38,8 tys. mieszkańców (2019)

Gęstość zaludnienia: 1 762,0 os/km² (2019)

Powierzchnia: 22 km²

Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 15°43′E, szerokość geograficzna: 51°48′N

Prawa miejskie: nadanie praw — 1743

Oficjalne strony WWW: www.nowasol.com.pl

Pierwotnie osada warzelników solnych, własność książąt głogowsko-żagańskich; od 1. poł. XIV w. pod zwierzchnictwem Czech, dzieliła losy polit. Śląska; 1553 zał. warzelnię (istniała do pocz. XVIII w.) i składy soli (niem. Neusaltz); do XVIII w. ludność zajmowała się także obsługą żeglugi odrzańskiej; w XVIII w. największe skupisko floty rzecznej na Śląsku; od 1742 w państwie pruskim; prawa miejskie 1743; 1744 osiedlili się tu bracia czescy z Saksonii, którzy zał. w N.S. manufakturę lniarską, przekształconą w XIX w. w duże zakłady przem.; w XIX w. napływ ludności; powstały huty żelaza wykorzystujące okoliczne złoża rud darniowych; od 1871 połączenie kol. z Berlinem i Szczecinem, rozbudowa portu odrzańskiego; w okresie II wojny światowej 3 obozy pracy przymusowej, od 1944 podobóz obozu koncentracyjnego Gross-Rosen; od 1945 w granicach Polski pod obecną nazwą. Duży ośr. przem.-usługowy; przemysł: elektromaszynowy, włók., w tym fabryka nici, przetwórstwo rolno-spoż. i drzewno-papiernicze, ponadto wytwórnie figur ogrodowych oraz wyrobów skórz.; port rzeczny, węzeł kol.; muzeum miejskie; kościół Św. Michała (1596, rozbudowa XVII, XVIII i XIX w.), kościół Św. Antoniego (1. poł. XIX w.), dawny zbór braci czeskich (XVIII w., przebudowa XX w.), magazyny solne (XVIII/XIX w.), domy (XIX w.).