Nikozja
 
Encyklopedia PWN
Nikozja, gr. Lefkosịa, Leukōsía, tur. Lefkoşa,
stolica Cypru, w środkowopółnocnej części wyspy, na równinie Mesaria, nad rz. Pedieos;
— Północna Nikozja, skupiająca ludność tur., liczy 54 tys. mieszk., południowa Nikozja, zamieszkana gł. przez Greków — 48 tys. mieszk.; w zespole miejskim mieszka 218 tys. osób. Znana w staroż. jako Ledra, następnie Leukosia; od IV w. siedziba biskupa; za dyn. Lusignanów (1192–1489) została stol. Cypru; pod rządami Wenecjan (1489–1571) otoczono ją murami obronnymi; następnie, wraz z Cyprem, w imperium osmańskim; od 1878 stol. kolonii bryt. Cypru, od 1960 stol. niepodległej Rep. Cypryjskiej; od 1974 (tur. inwazja na Cypr) północna część miasta (z byłym międzynar. portem lotn.) pozostaje pod kontrolą międzynar. sił pokojowych ONZ, które nadzorują granicę między Rep. Cypryjską a Rep. Tur. Cypru Północnego. Największe miasto i gł. ośr. gosp. kraju; przemysł włók., skórz., metal., spoż.; jeden z ważniejszych ośr. finansowych i handl. na Bliskim Wschodzie; duży ośr. turyst.; węzeł drogowy (połączenie szosą samochodową z Limassol, Famagustą, Kirenią); międzynarodowy port lotniczy (nieczynny od 1974); wyższa szkoła pedag. (zał. 1959); got. katedra (XIII–XIV w., zamieniona na meczet), got. kościoły: ormiański (ok. 1300), Augustianów (ok. 1330, zamieniony na meczet), Św. Katarzyny (ok. 1360, ob. meczet Haydara Paşy), Św. Kasjana; katedra Św. Jana (XVII w.); weneckie obwarowania z 11 bastionami (XVI w.), karawanseraj Büyük Han (1590).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Nikozja, ruiny bizantyńskiego kościoła Św. Mikołaja z XII w. w tureckiej części miasta fot. M. Smętkowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia