New Hampshire
 
Encyklopedia PWN
New Hampshire
[nju: hạ̈mpszər] Wymowa,
stan w północno-wschodniej części USA, nad O. Atlantyckim, graniczy na północy z Kanadą;
pow. 24,0 tys. km2; 1,4 mln mieszk. (2018); stol. Concord, gł. m.: Manchester, Nashua. Większość powierzchni wyżynno-górzysta; w części środkowej G. Białe (G. Waszyngtona, 1917 m), należące do systemu Appalachów, na wybrzeżu nizina; klimat umiarkowany ciepły, mor.; średnia temp. w styczniu od –10°C na północy do –2°C na południowym wschodzie, w lipcu od 19°C na północy do 22°C na południu; roczna suma opadów 900–1100 mm, na najwyższych wzniesieniach do 2000 mm; gł. rz. Merrimack; liczne jeziora; duże obszary leśne (bory gł. świerkowe i świerkowo-jodłowe). Stan przem.; przemysł skórz., obuwniczy, włók., elektrotechniczny, elektroniczny, maszyn., papierniczy, drzewny; hodowla bydła typu mlecznego, drobiu; uprawa ziemniaków i warzyw, sadownictwo; dobrze rozwinięta sieć drogowa; południowa część stanu w strefie wpływów Bostonu (Massachusetts); turystyka; port mor. Portsmouth.
Historia. Obszar pierwotnie zamieszkany przez Indian; od pocz. XVII w. wybrzeże New Hampshire badane od pocz. XVII w. przez wyprawy fr. i ang.; 1623 zał. pierwsze osiedle k. Portsmouth; kolonizowane obszary podlegały 1641–79 jurysdykcji kolonii Massachusetts; od 1679 odrębna kolonia New Hampshire na obszarze Nowej Anglii (osadnictwo o charakterze anglosaskim i protest.); New Hampshire przyłączył się do wojny o niepodległość Stanów Zjedn. (1775–83) i 1788 ratyfikował konstytucję federalną, wchodząc w skład Unii jako stan założycielski; północna granica stanu wyznaczona 1842 na mocy traktatu amer.-bryt.; od 1. poł. XIX w. industrializacja i urbanizacja, napływ imigrantów, gł. z Europy.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Białe Góry w stanie New Hampshire (Appalachy, USA) fot. Maciej Dąbski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia