nacjonalizm gospodarczy
 
Encyklopedia PWN
nacjonalizm gospodarczy,
ekon. ideologia i polityka, których celem jest osiągnięcie przez państwo siły ekonomicznej zapewniającej polityczną niezależność;
charakterystyczne dla nacjonalizmu gospodarczego jest dążenie państwa do utrzymania bądź odzyskania kontroli nad zasobami naturalnymi kraju oraz formułowanie priorytetów polityki gospodarczej na podstawie systemu wartości, odwołującego się do kategorii potrzeb narodowych; nacjonalizm gospodarczy może być zwrócony na zewnątrz — przeciw innym państwom, bądź do wewnątrz — przeciw mniejszościom narodowym; jego przejawy to industrializm lub agraryzm, protekcjonizm, wspieranie rodzimej produkcji przez państwo, centralizm gospodarczy, etatyzm, niechęć do zagranicznego kapitału; jawny nacjonalizm gospodarczy występuje w tzw. krajach peryferyjnych (zależności teoria), które dążą do rozwoju gospodarczego zwłaszcza przez uprzemysłowienie; w Europie nacjonalizm gospodarczy występował w wielu państwach w okresie międzywojennym; dążenia do samodzielności gospodarczej nasiliły się po wielkim kryzysie gospodarczym 1929–33 oraz zostały dodatkowo umocnione w 2. połowie lat 30. przez przygotowania do II wojny światowej; po wojnie nacjonalizm gospodarczy pojawił się w wielu krajach rozwijających się, zwłaszcza po ich dekolonializacji, a także w państwach obozu komunistycznego; jest on krytykowany głównie przez liberalnych ekonomistów z krajów wysoko rozwiniętych; podstawę tej krytyki stanowi teoria kosztów komparatywnych, zgodnie z którą ograniczenie wymiany przez protekcjonizm prowadzi do zmiejszenia dobrobytu na całym świecie.
Bibliografia
J. KOFMAN Nacjonalizm gospodarczy — szanse czy bariera rozwoju, Warszawa 1992.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia