Moguncja, Mainz 
,
m. w zachodniej części Niemiec, w zakolu Renu, naprzeciw ujścia Menu;
,
Moguncja
Encyklopedia PWN
obok celtyckiej osady związanej z kultem boga Mogona Rzymianie zał. w końcu I w. p.n.e. wielki obóz warowny przeciw Germanom, nazwany Mogontiacum; w IV w. siedziba biskupstwa, od 748 — arcybiskupstwa; w IX–XV w. odgrywało znaczną rolę w handlu reńskim; za panowania Ottonów pod bezpośrednim zwierzchnictwem arcybiskupów; ruch komunalny mieszczan (od 2. poł. XI w.) doprowadził przejściowo (XIII–XV w.) do uzyskania przez M. samodzielności polit.; w 2. poł. XV w. kolebka drukarstwa (J. Gutenberg); 1631–35 okupowana przez Szwedów, 1797 i od 1801 przyłączona do Francji; 1815 przypadła księstwu Hessen-Darmstadt; 1918–30 okupowana przez Francuzów; po II wojnie świat. (do 1949) we fr. strefie okupacyjnej. przemysł elektroniczny (maszyny cyfrowe), precyzyjny, maszyn., metal., chem., szklarski, poligraficzny, spoż. (m.in. winiarski); ośr. handlu winem; port śródlądowy (przeładunek 3,7 mln t — 1988); węzeł kol. i drogowy; uniw. (1477–1798 i od 1946) i in. szkoły wyższe, Akad. Nauk i Literatury; przy uniw. działa ośr. badań nad historią i kulturą Polski; teatry; muzea (m.in. Rzymsko-Germańskie, drukarstwa świat. — dawniej Gutenberga, diecezjalne); liczne imprezy kult. (m.in. teatr.); ośr. turyst.; fragmenty budowli rzymskich (I–IV w.); rom. katedra (X–XIII w.) z cennym zespołem nagrobków arcybiskupów (XIII–XVIII w.), kościoły (XII–XVIII w.), Stara Zbrojownia, uniw., barok. pałace, m.in. pałac elektorski (1627–75, XVIII w.) i kamienice. W okolicy M. — winnice.
