Michałowski Kazimierz
 
Encyklopedia PWN
Michałowski Kazimierz, ur. 14 XII 1901, Tarnopol, zm. 1 I 1981, Warszawa,
polski archeolog, egiptolog, historyk sztuki.
Cytat
Kalendarium
Urodził się 14 XII 1901 w Tarnopolu.
Twórca polskiej szkoły archeologii śródziemnomorskiej. Po ukończeniu tarnopolskiego gimnazjum (1918) wstąpił do odradzającego się wojska polskiego. Jesienią 1919 otrzymał 3-miesięczny urlop na podjęcie studiów wyższych na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Zajęcia zaczął na Wydziale Filozoficznym. Na początku 1920 wrócił do wojska; studia wznowił I 1921, uczestnicząc w seminarium z historii sztuki J. Bołoz-Antoniewicza, a od 1924 w seminarium z archeologii klasycznej E. Bulandy, u którego 1926 napisał rozprawę doktorską.
Pierwsze wykopaliska
W 1930 został docentem Uniwersytetu Warszawskiego; stworzył katedrę archeologii śródziemnomorskiej (dyscypliny integrującej archeologię klasyczną z egiptologią). W latach 1936–39 wspólnie z archeologami francuskimi prowadził wykopaliska w Idfu w południowej części Egiptu; w czasie badań odkryto m.in. zabytki z okresu Starego Państwa. W 1937 zorganizował w Muzeum Narodowym w Warszawie wystawę przydzielonych Polsce znalezisk; badania w Idfu przyniosły archeologii polskiej międzynarodowe uznanie. We IX 1939 Michałowski, porucznik 5 pułku piechoty lekkiej, dostał się do niewoli niemieckiej; w Oflagu II C Woldenberg przebywał do końca wojny.
Organizator polskich wykopalisk w Egipcie
Po powrocie do Warszawy włączył się w odbudowę życia naukowego; od 1945 był członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (1949–52 sekretarz generalny), 1946 został członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, 1952 — PAN, a 1956 założył Zakład Archeologii Śródziemnomorskiej PAN, którym kierował do przejścia na emeryturę (1973). W latach 1956–59 prowadził wykopaliska w Mirmeki (Krym) na miejscu starożytnej kolonii greckiej; 1957 wznowił badania archeologiczne w Egipcie (Tall al-Atrib), a 1959 dla ich koordynacji założył w Kairze Polską Stację (obecnie Centrum) Archeologii Śródziemnomorskiej; pod kierunkiem Michałowskiego polscy archeolodzy badali stanowiska w Palmyrze (od 1959), Aleksandrii (od 1960), Deir el-Bahari (od 1961), których znaczącym osiągnięciem było odsłonięcie spod rumowiska skalnego świątyni grobowej Totmesa III, Dongoli (od 1964), Nea Paphos (od 1965). Dzięki rosnącemu autorytetowi naukowemu Michałowski 1961–70 był przewodniczącym powołanego przez UNESCO Międzynarodowego Komitetu Ekspertów do spraw Ratowania Skalnych Świątyń Abu Simbel, skazanych na zalanie przez wody Nilu po wybudowaniu tamy w Assuanie; podczas tej wielkiej międzynarodowej akcji ratowania zabytków Nubii wsławił się wykopaliskami w Faras (1961–64), gdzie odkryto zespół monumentalnego malarstwa wczesnochrześcijańskiego (część fresków składa się obecnie na odrębną galerię, jedyną tego rodzaju w Europie, w Muzeum Narodowym w Warszawie). Od 1972 był prezesem International Society for Nubian Studies. Zmarł 1 I 1981 w Warszawie.
Publikacje
Autor książek dotyczących prac wykopaliskowych: Tell Edfou (t. 1–3 1937–50, współautor), Mirmeki (t. 1 1958), Palmyre (t. 1–5 1960–66), Faras (t. 1–2 1962–65) oraz wielu opracowań z zakresu sztuki starożytnej i wczesnochrześcijańskiej, m.in.: Les portraits hellénistiques et romains (1932), Delfy (1937), Nie tylko piramidy. Sztuka dawnego Egiptu (1966), L’Art de l’ancienne Égypte (1968, w językach angielskim, niemieckim, hiszpańskim — 1969), Jak Grecy tworzyli sztukę (1970), Faras. Wall Paintings in the Collection of the National Museum in Warsaw (1974).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Kair, Centrum Archeologiczne, założone przez prof. K. Michałowskiegofot. W. Jerke/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Faras, fresk Boże Narodzenie podczas prac polskich archeologów (Sudan)fot. W. Kubiak/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia