Mendelson, Mendelsohn, Stanisław, pseud. Gawrosz, Aleksander Messin i in., ur. 18 XI 1857, Warszawa, zm. 25 VII 1913, tamże,
mąż Marii Jankowskiej-Mendelson, działacz socjalist., publicysta, prawnik;
Mendelson Stanisław
Encyklopedia PWN
1875–78 organizator pierwszych kółek socjalist. w Warszawie; od 1878 na emigracji; współzał. i redaktor pierwszych pol. czasopism socjalist: „Równość”, „Przedświt” i „Walka Klas”; 1880 oskarżony w krakowskim procesie socjalistów; 1882–84 więziony przez władze pruskie za organizowanie kółek socjalist. w Poznaniu; 1888 współzał. II Proletariatu i 1889 — II Międzynarodówki; inicjator zjazdu założycielskiego PPS w Paryżu (1892) i twórca jej pierwszego programu; 1893 wystąpił z PPS; osiadł w Galicji, gdzie zbliżył się do ruchu lud., następnie ewoluował ku konserwatyzmowi i syjonizmowi; stały współpracownik krak. „Czasu” (od 1908) oraz warsz. „Słowa” (1910–12) i „Przeglądu Codziennego” (od 1911); Kwestia polska i polityka Koła Polskiego (1893), Historia ruchu komunalistycznego we Francji w 1871 r. (1904).
