magnetooporowe zjawisko
 
Encyklopedia PWN
magnetooporowe zjawisko, zjawisko magnetorezystancyjne,
jedno ze zjawisk galwanomagnet. polegające na zmianie oporu elektr. półprzewodników i metali pod wpływem pola magnetycznego;
wielkością charakteryzującą z.m. jest magnetoopór, określany najczęściej jako stosunek zmiany oporu elektr. materiału pod wpływem zewn. pola magnet. do wartości tego oporu w zerowym polu magnet.; dodatni magnetoopór oznacza wzrost oporu elektr. materiału w polu magnet., a ujemny — zmniejszenie oporu w tym polu; z.m. jest wykorzystywane w magnetorezystorach.
W półprzewodnikach i nieferromagnet. metalach z.m. (zw. wówczas zjawiskiem Gaussa) jest uwarunkowane działaniem siły Lorentza na poruszające się w polu magnet. ładunki elektryczne. Zmiana oporu elektr. materiału zależy od wartości wektora indukcji magnet. , kąta między jego kierunkiem i kierunkiem przepływu prądu elektr., temperatury i rodzaju materiału; dla większości półprzewodników opór elektr. rośnie wraz ze wzrostem . W metalach ferromagnetycznych z.m. (zw. wówczas zjawiskiem Thomsona, zaobserwowane po raz pierwszy 1857 przez W. Thomsona) jest uwarunkowane różnym rozpraszaniem elektronów przewodnictwa magnesowanego materiału. Typowe wartości magnetooporu w niezbyt silnych polach magnet. (indukcja rzędu kilku T) dla metali nieferromagnet. są rzędu kilku setnych procenta, dla metali ferromagnet. — kilku procent, a dla półprzewodników wynoszą nawet kilkaset procent.
Zmniejszenie wielkości oporu elektr. układu rzędu kilkudziesięciu procent uzyskuje się w gigantycznym zjawisku magnetooporowym (odkrytym 1988) pojawiającym się w cienkowarstwowych strukturach wielowarstwowych, w których 2 warstwy metalu ferromagnet. (np. stopu Ni-Fe) są przedzielone bardzo cienką warstwą metalu niemagnet. (np. Cu). Gigantyczne z.m. jest wykorzystywane w głowicach magnet. (magnetorezystorowych) stosowanych w twardych dyskach.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia