Lipsk
 
Encyklopedia PWN
Lipsk, Leipzig Wymowa,
m. w środkowej części Niemiec, w kraju związkowym Saksonia, nad Białą Elsterą.
ważny ośrodek gosp., nauk., kult. i turyst.; przemysł maszyn., metal., środków transportu (Porsche, BMW), chem., elektrotechniczny i elektronicznego, poligraficzny, odzieżowy, skórz., spoż.; miejsce międzynar. targów (wiosennych i jesiennych — Leipziger Messe); węzeł kol. i drogowy o znaczeniu międzynar.; port lotn.; uniw. (zał. 1409) i inne szkoły wyższe (m.in. techn., pedag., teatr., muz., wychowania fiz.); Saska Akad. Nauk, instytuty nauk. (m.in. badań lit.); ważny ośrodek niem. ruchu księgarsko-wydawniczego; międzynar. targi książki, znane od 1594 (pierwszy katalog 1594); siedziba Deutsche Bücherei; słynna orkiestra symfoniczna Gewandhaus (od 1781), także chór chłopięcy Thomanerchor, sięgający początkami XIII w. (m.in. kantorem był J.S. Bach); konserwatorium (zał. 1843), opera; muzea (instrumentów muz., etnogr., sztuk pięknych, książki i pisma); duży ogród zool. (zał. 1878). W pobliżu L. kopalnie węgla brunatnego.
Historia. W XI w. gród i osada słow., w Marchii Miśnieńskiej; prawa miejskie 1165; dzięki położeniu na skrzyżowaniu dróg handl. ważny ośrodek handlu międzynar., zwłaszcza od XVI w. (targi lipskie); 1519 na uniwersytecie w L. odbyła się teol. dyskusja publiczna między M. Lutrem a J. Eckiem; 1539 zwycięstwo reformacji; w XVIII w. ośr. kultury niem. (muzyka, literatura, księgarstwo). 16–19 X 1813 klęska armii Napoleona I w bitwie z wojskami koalicji Prus, Austrii, Rosji i Szwecji (tzw. bitwa narodów), śmierć ks. J. Poniatowskiego. W 2. poł. XIX w. centrum organizacyjnym niem. ruchu robotniczego; 1933 miejsce procesu lipskiego. W czasie II wojny światowej L. został poważnie zniszczony; 1949–X 1990 w NRD.
Zabytki. Kościoły późnogot. (XIV–XVI w.), m.in. Św. Mikołaja oraz Św. Tomasza (z grobowcem J.S. Bacha); renes. ratusz (XVI w.); Stara Giełda (XVII w.); zabytkowe domy (XVI–XVIII w., ze słynną Piwnicą Auerbacha z XVI w.); rokokowy pałac (XVIII w.); Pomnik Bitwy Narodów (wys. 91 m, ukończony 1913).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Goethe Johann Wolfgang, pomnik w Lipsku fot. A. Voellnagel/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Lipsk, Stary Ratusz (Niemcy)fot. J. Rudnik/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia