Lima
 
Encyklopedia PWN
Lima Wymowa,
stolica Peru, nad O. Spokojnym, przy ujściu rz. Rímac;
ośr. adm. dep. Lima. Założona 1535 przez F. Pizarra pod nazwą Ciudad de los Reyes (‘miasto królów’); stol. wicekrólestwa Peru; 1746 zniszczona podczas trzęsienia ziemi; podczas wojen z Hiszpanią o niepodległość Ameryki Południowej ośr. rojalistów, 1821 zdobyty przez armię J. de San Martina; od 1821 stol. republiki; 1881–83 oblegana przez Chilijczyków podczas wojny o Pacyfik. Największe miasto oraz gł. ośr. przem., handl., kult. i nauk. Peru; przemysł włók., skórz., spoż., drzewny, cementowy, chem., szklarski, montaż samochodów; ważny węzeł kol. (transandyjska linia kol. do La Oroya) i drogowy (Droga Panamerykańska); węzeł komunikacji lotn. o znaczeniu międzynar.; szkoły wyższe, m.in. uniw. państw. (zał. 1551, najstarszy w Ameryce Południowej) i katol. (zał. 1917); instytuty nauk., biblioteki (m.in. nar.) i muzea (m.in. nar.). Lima leży na równinie nadbrzeżnej, u podnóża Kordyliery Zachodniej (Andy); położona nad rz. Rímac najstarsza część miasta o niskiej zabudowie i wąskich ulicach, obejmuje wiele zabytków architektury kolonialnej; wokół starego miasta rozwinęły się nowoczesne dzielnice; na północy i północnym zachodzie Limy dzielnice przem. i robotnicze, na południu i południowym zachodzie — dzielnice willowe, na północy i wschodzie — dzielnice nędzy. Katedra La Asunción (1540–1625, rozszerzana i przebudowana XVI–XVIII w.) z bogatą dekoracją rzeźb. fasad i wyposażeniem wnętrz; klasztory z kościołami (zał. w 1. poł. XVI w., później przebudowy XVII, XVIII w.): S. Domingo, S. Francisco, La Merced, S. Agustin; wiele kościołów, m.in.: Jezuitów S. Pedro (zał. 2. poł. XVI w., XVII, XVIII w.), Jesús Maria, S. Carlos (oba XVII–XVIII w.), El Corasón de Jesús, Las Nazarenas (oba XVIII w.); budowle świeckie: domy z patio, drewniane z krytymi balkonami i portalami z XVI–XVIII w. (m.in. Casa de Pilatos, Casa Rada); pałace z XVIII w.: de Torre Tagle, rokokowy Quina de Presa i in.; arena do walki byków (2. poł. XVIII w.) — kolonialna architektura L. została wpisana na Listę Świat. Dziedzictwa Kult. i Przyr. UNESCO; budowle użyteczności publicznej z XIX i XX w. (m.in. gmach Minist. Oświaty, 1956).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Lima, dzielnica Miraflores (Peru)fot. Glob 4/B. Rojan
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia