Lejda, Leiden,
m. w zachodniej Holandii, w prow. Holandia Południowa, na wybrzeżu M. Północnego, nad Starym Renem (Oude Rijn).
Lejda
Encyklopedia PWN
jedno z najstarszych miast niderlandzkich; rzym. osada Lugdunum Batavorum; prawa miejskie ok. 1200; w XIV–XVII w. rozwój gospodarczy (gł. płóciennictwo i sukiennictwo) i rozkwit miasta; od średniowiecza ważny ośrodek tkactwa artyst. i malarstwa; w powstaniu antyhiszp. 1573–74 oblegana niemal rok przez wojska hiszp.; miejsce urodzenia Rembrandta; od XVIII w., w związku z rozwojem i konkurencją sukiennictwa ang., upadek znaczenia Lejdy. Ośr. handl. gł. regionu uprawy kwiatów w kraju; przemysł maszyn., kosmetyczny, poligraficzny; tradycyjny ośr. przemysłu włók.; od 1575 siedziba najstarszego w Holandii uniw., inst. nauk.-badawcze i towarzystwa nauk. (m.in. Hol. Tow. Literackie), bogate biblioteki: uniwersytecka (zał. 1575), literatury niderlandzkiej (zał. 1766); obserwatorium astr.; ośr. turyst.; ogród bot. (zał. 1587) — jeden z najstarszych w Europie; muzea (archeol., etnogr. ze zbiorami sztuki Indonezji); stara twierdza Bercht; kościoły: Pieterskerk (XIV–XVI w.), Pancraskerk (XV–XVI w.), Lodewijkskerk (XVI w.), Marekerk (1. poł. XVII w.); ratusz (1594, spalony 1929, zachowana fasada); gł. budynek uniw. w dawnej kaplicy Dominikanek (1516), dom wagi (1657) i sukiennice (1. poł. XVII w.), ob. muzeum historii miasta; Meermansburg (zespół 40 małych domków pochodzących z XVII w., zgrupowanych wokół dziedzińca, stanowiących dawny dom starców), zamek Gravensteen (XIII, XV, XVII w., ob. siedziba Inst. Historii Prawa).
