kwantowa teoria pola
 
Encyklopedia PWN
kwantowa teoria pola,
fiz. relatywistyczne, tj. zgodne z wymaganiami szczególnej teorii względności, uogólnienie mechaniki kwantowej na układy o nieskończonej liczbie stopni swobody, opisujące fundamentalne oddziaływania cząstek elementarnych.
Kwantowa teoria pola opisuje procesy, których mechanika kwantowa nie wyjaśnia (np. procesy kreacji oraz anihilacji par cząstek) i które są zgodne ze szczególną teorią względności. W kwantowej teorii pola następuje zespolenie pojęć pola i cząstki; cząstki są traktowane jako wzbudzenia odpowiadających im pól; np. w elektrodynamice kwantowej elektrony i pozytony są traktowane jako wzbudzenia pola fermionowego, oddziałujące za pośrednictwem kwantów pola elektromagnetycznego — fotonów, a klasyczne funkcje pola zastępują operatory spełniające określone reguły komutacji (komutator). Kwantową teorię pola stosuje się do opisu oddziaływań cząstek elementarnych; przykładem kwantowej teorii pola jest Model Standardowy, czyli chromodynamika kwantowa (opisująca oddziaływanie kwarków za pośrednictwem kwantów pola kolorowego gluonów) i tzw. teoria elektrosłaba (obejmująca elektrodynamikę kwantową i teorię oddziaływań słabych). Metody kwantowej teorii pola zostały zastosowane również w teorii ciała stałego (np. do opisu nadprzewodnictwa i własności nadprzewodników, gdzie ważną rolę gra oddziaływanie elektronów z kwantami drgań sieci — fononami), w teorii płynów, np. do opisu nadciekłości (N. Bogolubow), w chemii kwantowej i teorii jądra atomowego. Kwantowa teoria pola powstała głównie dzięki pracom Sh. Tomonagi, H. Yukawy, F.J. Dysona, R.Ph. Feynmana i J.S. Schwingera.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia